Παρασκευή 11 Μαΐου 2007
Δευτέρα 7 Μαΐου 2007
ΑΙΝΟΣ-Ο ΔΡΑΚΟΣ ΤΟΥ ΑΙΝΟΥ
Αίνος Το πιο σημαντικό βουνό της Κεφαλλονιάς και των Επτανήσων, με υψηλότερη κορυφή τον Μέγα Σωρό (1.628 μέτρα). Είναι δύσβατο και καλύπτται από πυκνό, σκοτεινό δάσος, ενδημικού είδους έλατου, που ονομάζεται Abies cephalonica. Το ξύλο των δέντρων αυτών ήταν πολύτιμο για τη ναυτιλία και προσήλκυσε το ενδιαφέρον των ναυτικών λαών που κατέκτησαν την Κεφαλλονιά και ιδίως των Ενετών. Το σκοτεινό χρώμα του δάσους έκανε τους Ενετούς να δώσουν στον Αίνο το όνομα Monte Nero, δηλαδή Μαύρο Βουνό και για τον ίδιο λόγο ορισμένοι αρχαίοι συγγραφείς ονόμαζαν την Κεφαλλονιά Μέλαινα (μαύρη).
ΔΡΑΚΟΣ ΤΟΥ ΑΙΝΟΥ.
Τήν υπαρξη δρακων στο κόσμο την εχουμε ακουσει πιο πολυ σαν παραμύθι οχι σαν πραγματικο ιστορικο γεγονός. Ομως στις ιστορικές πηγές της περιόδου της Βενετοκρατίας στο νησι συναντάμε επισημα εγγραφα που αποδεικνύουν την ύπαρξη δράκου στον Αίνο,στήν περιοχή .Aπο τα εγγραφα αυτά προκύπτει οτι οι Βενετοί είχαν επικυρήξει τον Δρακο ,τον οποιο εσκότωσαν στο χωριο Αγιος Νικολάος οι αδελφοί Ιακωβος και Βερνάρδις Brescani,οι οποίοι ελαβαν και την επικηρυξη.-
http://www.flust.gr/%CE%BF-%CE%B4%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%AC%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7-%CF%80%CE%B1%CE%B3/
ΔΡΑΚΟΣ ΤΟΥ ΑΙΝΟΥ.
Τήν υπαρξη δρακων στο κόσμο την εχουμε ακουσει πιο πολυ σαν παραμύθι οχι σαν πραγματικο ιστορικο γεγονός. Ομως στις ιστορικές πηγές της περιόδου της Βενετοκρατίας στο νησι συναντάμε επισημα εγγραφα που αποδεικνύουν την ύπαρξη δράκου στον Αίνο,στήν περιοχή .Aπο τα εγγραφα αυτά προκύπτει οτι οι Βενετοί είχαν επικυρήξει τον Δρακο ,τον οποιο εσκότωσαν στο χωριο Αγιος Νικολάος οι αδελφοί Ιακωβος και Βερνάρδις Brescani,οι οποίοι ελαβαν και την επικηρυξη.-
Η ΑΡΧΑΙA ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ
Μια ματια στη Ισορια της Κεφαλλονιάς
ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Τα αρχαιότερα ανθρωπολογικά και αρχαιολογικά (λίθινα) ευρήματα χρονολογούνται το 50.000 περίπου με τον λεγόμενο άνθρωπο του Φισκάρδου, όμοιο τύπο με τους Ηπειρώτες και τους Σικελούς, ενώ υπάρχουν πολλά αρχαιολογικά στοιχεία ανωτέρας πολιτισμένης κατοίκησης της νήσου από την μεσολιθική τουλάχιστον περίοδο ( 10.000 - 6.000 ).
Δείγματα οργανωμένης κατοικησης εμφανιζονται κατα το πρωτο μισο της 2ης χιλιετίας (ταφικος τυμβος στα Κοκολατα)
Η Κεφαλλονιά, μαζί με άλλα νησιά του Ιονίου πιθανότατα απετέλεσαν ένα μεγάλο Μυκηναϊκό βασίλειο όπου οι άρχοντές του κατάγονταν από τον Μυκηναίο βασιλιά Περσέα, υπάρχουν δε αρκετά στοιχεία από την Μυκηναική περίοδο, θολωτοί ή λαξευτοί τάφοι, οι σπουδαιότεροι των οποίων ανακαλύφθησαν στα Μαζαρακάτα, Λακήθρα, Μαυράτα, Κοντογενάδα και Διακάτα.
Ένας μύθος αναφέρει ότι όταν οι Κεφαλλήνες (Τάφιοι, εκ του γενάρχου Ταφίου υιού του Ποσειδώνος, ή Τηλεβόες) προσπάθησαν να διεκδικήσουν την βασιλεία των Μυκηνών έγινε εκστρατεία εναντίον τους με αρχηγό τον Αμφιτρίωνα, στην οποία έλαβε μέρος ο Κέφαλος από το Θωρικό της Αττικής, γαμβρός του Θησέως. Μετά την νίκη του, ο Αμφιτρύων προσέφερε το νησί στον ήρωα Κέφαλο. Ωστόσο από ευρήματα της Πύλου αναφέρεται χρονολογικά πολύ πριν το όνομα «Κεφαλλάνες». Άλλος μύθος αναφέρει ότι ο Κέφαλος, φονεύσας κατά λάθος την γυναίκα του Πρόκνη, εξορίσθη στο νησί αυτό.
Η Κεφαλωνια είναι η Ιθακη του οδυσσεα
Η Κεφαλλονιά, που νεωτερες ιστορικές μελέτες θεωρείται ως η Ιθάκη του Οδυσσέως (ο οποίος ήταν απόγονος του Κεφάλου), διαιρείτο κατα τον Θουκιδιδη σε τέσσερις επαρχίες που αποτελούσαν την Κεφαλληνιακή «Τετράπολη» από τις ομώνυμες οχυρωμένες πόλεις της Πάλης, Κράνης, Πρόννης και Σάμης που αποτελούσαν και ξεχωριστές δημοκρατίες, με Βουλευτήρια και εκκλησίες του Δήμου.
Οι Κεφαλλήνες έλαβαν μέρος στην ναυμαχία των Κερκυραίων με τους Κορίνθιους, στον δε Πελοποννησιακό Πόλεμο η Πάλη υποστήριξε την Σπάρτη και η Κράνη την Αθήνα η οποία την χρησιμοποίησε ως ορμητήριο κατά των Σπαρτιατών. Επίσης κατα τον Ηροδοτο, έλαβαν μέρος στη μάχη των Πλαταιών(479 πχ) και στις μάχες εναντίον του Φιλίππου.
Μπήκαν στην Αιτωλική Συμπολιτεία ( 226 πχ), στους δε Ρωμαίους υπετάγησαν το 187πχ μετά από τετράμηνη πολιορκία της Σάμης που κατέληξε σε εκθεμελίωση της πόλεως και εξανδραποδισμό των κατοίκων. Υπήρξε θερετρο των Ρωμαίων ευγενών.
Βυζαντιο
Κατά τα βυζαντινά χρόνια, η νήσος υπέστη καταστροφές από τη μανία των χριστιανών και δέχθηκε πολλές επιδρομές από βαρβάρους και πειρατές.στον 9ο αιωνα υπήρξε εδρα νεου ναυτικου θεματος και προπύργιο της βυζαντινής κυριαρχίας.κατελήφθη το 1185 απο τον νορμανδο Γουλιελμο Β της Σικελίας .ΣΤΑ 1500 Θα περιέλθει στους Βενετους
ΑΡΧΑΙΑ ΣΗΜΑΔΙΑ
Ναός του Θεού Αίνειου ή Αινησίου Διός
Όπως ανέφερε και ο Ησίοδος, στην κορυφή του Αίνου υπήρχε Ναός του Θεού Διός, όπου είχαν βρεθεί ίχνη και πολλά λείψανα θυσιών τα οποία εσώζοντο μέχρι το 1813 μ.χ.χ.
Ναός Θεού Απόλλωνος
Κοντά στην Σκάλα υπήρχε δωρικός Ναός του Θεού Απόλλωνος του 6ου αιώνος.
Ναός Θεάς Δήμητρος και Κόρης
Στην άκρη της λιμνοθάλασσας Κούταβου υπήρχε δωρικός Ναός αφιερωμένος στις Θεές Δήμητρα και Κόρη. Σήμερα δεν υπάρχουν παρά μόνον ελάχιστα απομεινάρια καθώς κι η αρχαία επιγραφή «Τριοπίς Δάματρι και Κόρα».
Ναός Θεού Ποσειδώνος
Στην περιοχή του Πόρου, που στην αρχαιότητα ήταν κέντρο διέλευσης των πλοίων προς την Μεγάλη Ελλάδα (Ιταλία / Σικελία), υπάρχουν ελάχιστα ίχνη από τον εκεί Ναό του Θεού Ποσειδώνος.
Μυκηναϊκός θολωτός τάφος
Ευρίσκεται στο Μπόρτζι (Τζανάτα / Πόρος) και είναι ο μεγαλύτερος της βορειοδυτικής Ελλάδος. Είναι δομημένος επάνω σε άλλον, μικρότερο τάφο, που κατεστράφη τον 12ο αιώνα.
Σπήλαιο των Νυμφών ή Μελισσάνης
Το σπήλαιο βρίσκεται στην περιοχή του Καραβόμυλου έξω από τη Σάμη. Ο μύθος αναφέρει ότι στο σπήλαιο αυτό αυτοκτόνησε η Νύμφη Μελισσάνθη ή Μελισσάνη, διότι δεν ανταποκρίθηκε στο έρωτά της ο Θεός Πάν, καθώς επίσης και ότι υπήρχαν εκεί μελίσσια (όπως αναφέρει και ο Όμηρος στην Οδύσσεια) που συμβολίζουν την αέναο ροή του κύκλου της ζωής (γέννηση-ζωή-θάνατος) .
Το βαραθροσπήλαιο των Νυμφών απετέλεσε τόπο λατρείας του Θεού Πανός και των Νυμφών (Ναϊάδες) επί πολλούς αιώνες, ευρέθηκαν δε μέσα στο σπήλαιο Βωμός και αγαλματίδιο του Πανός και πήλινες πλάκες με απεικόνιση Νυμφών.
Σπήλαιο Δράκαινας
Ευρύχωρο σπήλαιο, 200 περίπου τ.μ., με ίχνη λατρευτικής χρήσης πιθανόν γυναικείας θεότητας.
Σπηλιόβουνο
Όπως προδίδει κι η ονομασία υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή σημαντικός αριθμός σπηλαίων με ίχνη χρήσης τους από την αρχαιότητα.
Νησάκι Δίας
Το νησάκι βρίσκεται απέναντι από τα Σβορωνάτα όπου υπήρχε Ιερό του Θεού Διός.Σήμερα υπάρχει η εκκλησια της Παναγίας που ανηγειρε εκ νεου ο καθηγητης Ιατρικής Μαρίνος Βαλλιανος και τα εγκαινια εγιναν τον Ιουλιο του 1963
ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Τα αρχαιότερα ανθρωπολογικά και αρχαιολογικά (λίθινα) ευρήματα χρονολογούνται το 50.000 περίπου με τον λεγόμενο άνθρωπο του Φισκάρδου, όμοιο τύπο με τους Ηπειρώτες και τους Σικελούς, ενώ υπάρχουν πολλά αρχαιολογικά στοιχεία ανωτέρας πολιτισμένης κατοίκησης της νήσου από την μεσολιθική τουλάχιστον περίοδο ( 10.000 - 6.000 ).
Δείγματα οργανωμένης κατοικησης εμφανιζονται κατα το πρωτο μισο της 2ης χιλιετίας (ταφικος τυμβος στα Κοκολατα)
Η Κεφαλλονιά, μαζί με άλλα νησιά του Ιονίου πιθανότατα απετέλεσαν ένα μεγάλο Μυκηναϊκό βασίλειο όπου οι άρχοντές του κατάγονταν από τον Μυκηναίο βασιλιά Περσέα, υπάρχουν δε αρκετά στοιχεία από την Μυκηναική περίοδο, θολωτοί ή λαξευτοί τάφοι, οι σπουδαιότεροι των οποίων ανακαλύφθησαν στα Μαζαρακάτα, Λακήθρα, Μαυράτα, Κοντογενάδα και Διακάτα.
Ένας μύθος αναφέρει ότι όταν οι Κεφαλλήνες (Τάφιοι, εκ του γενάρχου Ταφίου υιού του Ποσειδώνος, ή Τηλεβόες) προσπάθησαν να διεκδικήσουν την βασιλεία των Μυκηνών έγινε εκστρατεία εναντίον τους με αρχηγό τον Αμφιτρίωνα, στην οποία έλαβε μέρος ο Κέφαλος από το Θωρικό της Αττικής, γαμβρός του Θησέως. Μετά την νίκη του, ο Αμφιτρύων προσέφερε το νησί στον ήρωα Κέφαλο. Ωστόσο από ευρήματα της Πύλου αναφέρεται χρονολογικά πολύ πριν το όνομα «Κεφαλλάνες». Άλλος μύθος αναφέρει ότι ο Κέφαλος, φονεύσας κατά λάθος την γυναίκα του Πρόκνη, εξορίσθη στο νησί αυτό.
Η Κεφαλωνια είναι η Ιθακη του οδυσσεα
Η Κεφαλλονιά, που νεωτερες ιστορικές μελέτες θεωρείται ως η Ιθάκη του Οδυσσέως (ο οποίος ήταν απόγονος του Κεφάλου), διαιρείτο κατα τον Θουκιδιδη σε τέσσερις επαρχίες που αποτελούσαν την Κεφαλληνιακή «Τετράπολη» από τις ομώνυμες οχυρωμένες πόλεις της Πάλης, Κράνης, Πρόννης και Σάμης που αποτελούσαν και ξεχωριστές δημοκρατίες, με Βουλευτήρια και εκκλησίες του Δήμου.
Οι Κεφαλλήνες έλαβαν μέρος στην ναυμαχία των Κερκυραίων με τους Κορίνθιους, στον δε Πελοποννησιακό Πόλεμο η Πάλη υποστήριξε την Σπάρτη και η Κράνη την Αθήνα η οποία την χρησιμοποίησε ως ορμητήριο κατά των Σπαρτιατών. Επίσης κατα τον Ηροδοτο, έλαβαν μέρος στη μάχη των Πλαταιών(479 πχ) και στις μάχες εναντίον του Φιλίππου.
Μπήκαν στην Αιτωλική Συμπολιτεία ( 226 πχ), στους δε Ρωμαίους υπετάγησαν το 187πχ μετά από τετράμηνη πολιορκία της Σάμης που κατέληξε σε εκθεμελίωση της πόλεως και εξανδραποδισμό των κατοίκων. Υπήρξε θερετρο των Ρωμαίων ευγενών.
Βυζαντιο
Κατά τα βυζαντινά χρόνια, η νήσος υπέστη καταστροφές από τη μανία των χριστιανών και δέχθηκε πολλές επιδρομές από βαρβάρους και πειρατές.στον 9ο αιωνα υπήρξε εδρα νεου ναυτικου θεματος και προπύργιο της βυζαντινής κυριαρχίας.κατελήφθη το 1185 απο τον νορμανδο Γουλιελμο Β της Σικελίας .ΣΤΑ 1500 Θα περιέλθει στους Βενετους
ΑΡΧΑΙΑ ΣΗΜΑΔΙΑ
Ναός του Θεού Αίνειου ή Αινησίου Διός
Όπως ανέφερε και ο Ησίοδος, στην κορυφή του Αίνου υπήρχε Ναός του Θεού Διός, όπου είχαν βρεθεί ίχνη και πολλά λείψανα θυσιών τα οποία εσώζοντο μέχρι το 1813 μ.χ.χ.
Ναός Θεού Απόλλωνος
Κοντά στην Σκάλα υπήρχε δωρικός Ναός του Θεού Απόλλωνος του 6ου αιώνος.
Ναός Θεάς Δήμητρος και Κόρης
Στην άκρη της λιμνοθάλασσας Κούταβου υπήρχε δωρικός Ναός αφιερωμένος στις Θεές Δήμητρα και Κόρη. Σήμερα δεν υπάρχουν παρά μόνον ελάχιστα απομεινάρια καθώς κι η αρχαία επιγραφή «Τριοπίς Δάματρι και Κόρα».
Ναός Θεού Ποσειδώνος
Στην περιοχή του Πόρου, που στην αρχαιότητα ήταν κέντρο διέλευσης των πλοίων προς την Μεγάλη Ελλάδα (Ιταλία / Σικελία), υπάρχουν ελάχιστα ίχνη από τον εκεί Ναό του Θεού Ποσειδώνος.
Μυκηναϊκός θολωτός τάφος
Ευρίσκεται στο Μπόρτζι (Τζανάτα / Πόρος) και είναι ο μεγαλύτερος της βορειοδυτικής Ελλάδος. Είναι δομημένος επάνω σε άλλον, μικρότερο τάφο, που κατεστράφη τον 12ο αιώνα.
Σπήλαιο των Νυμφών ή Μελισσάνης
Το σπήλαιο βρίσκεται στην περιοχή του Καραβόμυλου έξω από τη Σάμη. Ο μύθος αναφέρει ότι στο σπήλαιο αυτό αυτοκτόνησε η Νύμφη Μελισσάνθη ή Μελισσάνη, διότι δεν ανταποκρίθηκε στο έρωτά της ο Θεός Πάν, καθώς επίσης και ότι υπήρχαν εκεί μελίσσια (όπως αναφέρει και ο Όμηρος στην Οδύσσεια) που συμβολίζουν την αέναο ροή του κύκλου της ζωής (γέννηση-ζωή-θάνατος) .
Το βαραθροσπήλαιο των Νυμφών απετέλεσε τόπο λατρείας του Θεού Πανός και των Νυμφών (Ναϊάδες) επί πολλούς αιώνες, ευρέθηκαν δε μέσα στο σπήλαιο Βωμός και αγαλματίδιο του Πανός και πήλινες πλάκες με απεικόνιση Νυμφών.
Σπήλαιο Δράκαινας
Ευρύχωρο σπήλαιο, 200 περίπου τ.μ., με ίχνη λατρευτικής χρήσης πιθανόν γυναικείας θεότητας.
Σπηλιόβουνο
Όπως προδίδει κι η ονομασία υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή σημαντικός αριθμός σπηλαίων με ίχνη χρήσης τους από την αρχαιότητα.
Νησάκι Δίας
Το νησάκι βρίσκεται απέναντι από τα Σβορωνάτα όπου υπήρχε Ιερό του Θεού Διός.Σήμερα υπάρχει η εκκλησια της Παναγίας που ανηγειρε εκ νεου ο καθηγητης Ιατρικής Μαρίνος Βαλλιανος και τα εγκαινια εγιναν τον Ιουλιο του 1963
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΑΣ
αρχαια εποχη
Τετράπολις»: είναι η ονομασία που ο ιστορικός Θουκυδίδης δίνει στο νησί. Τέσσαρες Πόλεις-Κράτη αποτελούσαν την Κεφαλλονιά κι έτσι έχουμε την Κράνη, την Πάλλη, τη Σάμη και τους Πρόννους, ανεξάρτητες και αυτόνομες Πόλεις που η έκτασή τους είχε καθορισθεί φυσικά από το σχηματισμό του εδάφους. Ετυμολογικά και σύμφωνα με τη Μυθολογία, η ονομασία των Πόλεων-Κρατών αυτών προέρχεται από τα ονόματα των τεσσάρων υιών του Κεφάλου. Από τα μέχρι σήμερα δεδομένα - νομίσματα και επιγραφές-, το πολίτευμα τους ήταν δημοκρατικό.
Πολλοί τάφοι- ευγενών και μη- σε πολλά μέρη του νησιού - Κοκολάτα, Μαζαρακάτα, Ραζάτα, Τζαννάτα, Κοντογενάδα- το καθιστούν αναμφίβολα σπουδαίο Μυκηναϊκό κέντρο. Στις προθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Αργοστολίου μπορεί να θαυμάσει κανείς προμυκηναϊκά, μυκηναϊκά και υστερομυκηναϊκά ευρήματα προερχόμενα από τους τάφους αυτούς. Οι θεοί οι οποίοι λατρεύτηκαν στην Κεφαλλονιά, κατάλοιπα ναών προς χάρη των οποίων υπάρχουν σε πολλές τοποθεσίες -Κράνη, Αίνος, Πρόννοι, Μηνιές-, αποδεικνύουν την συνεχή και αδιατάρακτη πολιτιστική ένωση του νησιού με τον Ελληνικό κορμό.
Αυτό που δεν κατάφεραν οι Μακεδόνες με τον Φίλιππο Ε’, να γίνουν δηλαδή κύριοι της Κεφαλλονιάς, το επέτυχαν οι Ρωμαίοι όταν το 188 π.Χ. την κατάκτησαν ολοκληρωτικά.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ
Κατά τα πρώτα χρόνια της βυζαντινής περιόδου η Κεφαλλονιά ανήκε στην επαρχία Αχαΐας και αργότερα (δεύτερο μισό ή αρχές του 9ου αιώνα έως και 11ο αιώνα) μαρτυρείται η ύπαρξη Θέματος Κεφαλληνίας, που σκοπό είχε - λόγω της στρατηγικής της θέσης- να συμβάλει στην άμυνα της αχανούς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Κατά διαστήματα δε, το νησί δέχθηκε πολλές και συχνές επιδρομές. Πρόσκαιρη κατοχή είχε ο Robert Guiscard , ο Roger II ο Σικελός, η κατάκτηση του οποίου σημαίνει την οριστική απόσχιση της Κεφαλλονιάς από το Βυζάντιο.
ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ
Ο ισχυρότατος πειρατής του τέλους του 12ου αιώνα Μαργαριτώνης «ανοίγει» ουσιαστικά τη μεταβυζαντινή περίοδο της φραγκοκρατίας. Το 1195 την ηγεμονία ανέλαβε ο οίκος των φεουδαρχών Orsini για να παραδώσει το 1357 την Κομητεία της Κεφαλλονιάς στους Tocchi. Η χρονικά μικρή και σκληρή τουρκική κατοχή-συνολικά 17 χρόνια- έληξε με την κατάκτηση του Κάστρου του Αγίου Γεωργίου- πρωτεύουσας τότε της Κεφαλλονιάς- από τους Ενετούς (και Ισπανούς) το 1500.
ΕΝΕΤΟΙ, ΓΑΛΛΟΙ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ
Η Ενετοκρατία κράτησε σχεδόν 300 χρόνια και το 1797 άρχισε η Γαλλική κατοχή η οποία εγκαινίασε νέα περίοδο συνεχών πολιτικών εναλλαγών. Λίγο μετά, οι συμμαχικοί στόλοι Ρωσίας-Τουρκίας υποδαυλίζουν την επανάσταση κατά των Γάλλων και έτσι σχηματίζεται η Επτάνησος Πολιτεία - 1800-1807- με την επίσημη ονομασία « Πολιτεία των Επτά Ενωμένων Νησιών». Η σύντομη Γαλλική κατοχή που ακολούθησε (1807-1809) διακόπηκε από τους Άγγλους οι οποίοι παρέμειναν μέχρι το 1864. Μετά από το διάστημα αυτό των πολλών αιματοβαμμένων εξεγέρσεων και της γέννησης των σημαντικών πρωτοσοσιαλιστικών μορφών της ιστορίας μας, την 21η Μαϊου του 1864 η Κεφαλληνία και η Ιθάκη αποκτούν την ελευθερία τους : παραδίνονται από τους ξένους κατακτητές τους σε Ελληνική αντιπροσωπεία και από τότε ακολούθησαν την ιστορική μοίρα της Ελλάδας. (δες παρακατω οι Επτανήσιοι Ριζοσπάστες)
ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Το 1940 μέχρι το 1943 οι Ιταλοί βρέθηκαν να έχουν κατακτήσει το νησί μας. Τον Σεπτέμβριο του 1943 στην Κεφαλλονιά διαδραματίστηκε ένα από τα συγκλονιστικότερα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: η σφαγή χιλιάδων Ιταλών στρατιωτικών (Μεραρχία Acqui) από τους Γερμανούς κατά την Ιταλογερμανική σύρραξη. Την ίδια περίοδο βομβαρδίστηκε από γερμανικά αεροπλάνα το Αργοστόλι και οι γύρω οικισμοί, με δεκάδες θύματα από τον άμαχο πληθυσμό και εκτεταμένες καταστροφές κτιρίων
Τετράπολις»: είναι η ονομασία που ο ιστορικός Θουκυδίδης δίνει στο νησί. Τέσσαρες Πόλεις-Κράτη αποτελούσαν την Κεφαλλονιά κι έτσι έχουμε την Κράνη, την Πάλλη, τη Σάμη και τους Πρόννους, ανεξάρτητες και αυτόνομες Πόλεις που η έκτασή τους είχε καθορισθεί φυσικά από το σχηματισμό του εδάφους. Ετυμολογικά και σύμφωνα με τη Μυθολογία, η ονομασία των Πόλεων-Κρατών αυτών προέρχεται από τα ονόματα των τεσσάρων υιών του Κεφάλου. Από τα μέχρι σήμερα δεδομένα - νομίσματα και επιγραφές-, το πολίτευμα τους ήταν δημοκρατικό.
Πολλοί τάφοι- ευγενών και μη- σε πολλά μέρη του νησιού - Κοκολάτα, Μαζαρακάτα, Ραζάτα, Τζαννάτα, Κοντογενάδα- το καθιστούν αναμφίβολα σπουδαίο Μυκηναϊκό κέντρο. Στις προθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Αργοστολίου μπορεί να θαυμάσει κανείς προμυκηναϊκά, μυκηναϊκά και υστερομυκηναϊκά ευρήματα προερχόμενα από τους τάφους αυτούς. Οι θεοί οι οποίοι λατρεύτηκαν στην Κεφαλλονιά, κατάλοιπα ναών προς χάρη των οποίων υπάρχουν σε πολλές τοποθεσίες -Κράνη, Αίνος, Πρόννοι, Μηνιές-, αποδεικνύουν την συνεχή και αδιατάρακτη πολιτιστική ένωση του νησιού με τον Ελληνικό κορμό.
Αυτό που δεν κατάφεραν οι Μακεδόνες με τον Φίλιππο Ε’, να γίνουν δηλαδή κύριοι της Κεφαλλονιάς, το επέτυχαν οι Ρωμαίοι όταν το 188 π.Χ. την κατάκτησαν ολοκληρωτικά.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ
Κατά τα πρώτα χρόνια της βυζαντινής περιόδου η Κεφαλλονιά ανήκε στην επαρχία Αχαΐας και αργότερα (δεύτερο μισό ή αρχές του 9ου αιώνα έως και 11ο αιώνα) μαρτυρείται η ύπαρξη Θέματος Κεφαλληνίας, που σκοπό είχε - λόγω της στρατηγικής της θέσης- να συμβάλει στην άμυνα της αχανούς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Κατά διαστήματα δε, το νησί δέχθηκε πολλές και συχνές επιδρομές. Πρόσκαιρη κατοχή είχε ο Robert Guiscard , ο Roger II ο Σικελός, η κατάκτηση του οποίου σημαίνει την οριστική απόσχιση της Κεφαλλονιάς από το Βυζάντιο.
ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑ
Ο ισχυρότατος πειρατής του τέλους του 12ου αιώνα Μαργαριτώνης «ανοίγει» ουσιαστικά τη μεταβυζαντινή περίοδο της φραγκοκρατίας. Το 1195 την ηγεμονία ανέλαβε ο οίκος των φεουδαρχών Orsini για να παραδώσει το 1357 την Κομητεία της Κεφαλλονιάς στους Tocchi. Η χρονικά μικρή και σκληρή τουρκική κατοχή-συνολικά 17 χρόνια- έληξε με την κατάκτηση του Κάστρου του Αγίου Γεωργίου- πρωτεύουσας τότε της Κεφαλλονιάς- από τους Ενετούς (και Ισπανούς) το 1500.
ΕΝΕΤΟΙ, ΓΑΛΛΟΙ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ
Η Ενετοκρατία κράτησε σχεδόν 300 χρόνια και το 1797 άρχισε η Γαλλική κατοχή η οποία εγκαινίασε νέα περίοδο συνεχών πολιτικών εναλλαγών. Λίγο μετά, οι συμμαχικοί στόλοι Ρωσίας-Τουρκίας υποδαυλίζουν την επανάσταση κατά των Γάλλων και έτσι σχηματίζεται η Επτάνησος Πολιτεία - 1800-1807- με την επίσημη ονομασία « Πολιτεία των Επτά Ενωμένων Νησιών». Η σύντομη Γαλλική κατοχή που ακολούθησε (1807-1809) διακόπηκε από τους Άγγλους οι οποίοι παρέμειναν μέχρι το 1864. Μετά από το διάστημα αυτό των πολλών αιματοβαμμένων εξεγέρσεων και της γέννησης των σημαντικών πρωτοσοσιαλιστικών μορφών της ιστορίας μας, την 21η Μαϊου του 1864 η Κεφαλληνία και η Ιθάκη αποκτούν την ελευθερία τους : παραδίνονται από τους ξένους κατακτητές τους σε Ελληνική αντιπροσωπεία και από τότε ακολούθησαν την ιστορική μοίρα της Ελλάδας. (δες παρακατω οι Επτανήσιοι Ριζοσπάστες)
ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Το 1940 μέχρι το 1943 οι Ιταλοί βρέθηκαν να έχουν κατακτήσει το νησί μας. Τον Σεπτέμβριο του 1943 στην Κεφαλλονιά διαδραματίστηκε ένα από τα συγκλονιστικότερα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: η σφαγή χιλιάδων Ιταλών στρατιωτικών (Μεραρχία Acqui) από τους Γερμανούς κατά την Ιταλογερμανική σύρραξη. Την ίδια περίοδο βομβαρδίστηκε από γερμανικά αεροπλάνα το Αργοστόλι και οι γύρω οικισμοί, με δεκάδες θύματα από τον άμαχο πληθυσμό και εκτεταμένες καταστροφές κτιρίων
Κυριακή 6 Μαΐου 2007
ΦΡΑΓΚΟΙ ΚΑΙ, ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ
Η απαρχή της φραγκικής κατάκτησης στα νησιά της Κεφαλλονιάς, της Ζακύνθου και της Ιθάκης συνδέεται με την προσωπικότητα του πανίσχυρου πειρατή (archipirata, princeps piratarum, ο των τότε κατά θάλατταν πειρατών κράτιστος) και αμιρά του σικελικού στόλου Μαργαρίτου (Margaritore) ή Μεγαρείτη, γνωστού στους χρονογράφους του τέλους του 12ου αιώνα. Αυτός ανέπτυξε σημαντική δραστηριότητα ως έμπιστος του Γουλιέλμου Β', νορμανδού βασιλιά της Σικελίας. Ο ίδιος υπογράφει σε ελληνική γλώσσα, ως Μαργαρίτος Βρεντεσίνος αμιράς κόμης Μελιτήιος, σε λατινικά έγγραφα του 1192 και 1193. Ανεξάρτητα από την αδιευκρίνιστη καταγωγή του Μαργαρίτου, είναι βέβαιο ότι ο Γουλιέλμος, μετά τη νορμανδική επιδρομή του 1185 εναντίον των βυζαντινών επαρχιών, του παραχώρησε τις νέες νορμανδικές κτήσεις στο Ιόνιο, σε αντάλλαγμα των υπηρεσιών που είχε προσφέρει στους Νορμανδούς.
Δέκα χρόνια αργότερα, το 1195, ο Μάιος (Mahius) ή Ματθαίος Orsini, γόνος πιθανώς σικελικού κλάδου της οικογένειας των παλατίνων κομήτων της Ρώμης διαδέχθηκε το Μαργαρίτο στην ηγεμονία των νησιών του Ιονίου. Για να διασφαλίσει τη θέση του, ο Ματθαίος αναγνώρισε αρχικά την επικυριαρχία της Βενετίας και του πάπα και αργότερα του ηγεμόνα της Αχαΐας. Την ίδια επίσης περίοδο τοποθετείται η κατάργηση της ορθόδοξης επισκοπής των νησιών, η πλήρωση των επισκοπικών θρόνων από Λατίνους και η εφαρμογή του φεουδαρχικού συστήματος. Ο διάδοχος του Ματθαίου Ριχάρδος, ο "υψηλότατος και κυριώτατος κόντης Ρεκιάρδος του παλατίου και αυθέντης Κεφαλληνίας, Υακίνθου και Ιθάκης", επικύρωσε το 1264 τα κτήματα της λατινικής επισκοπής Κεφαλλονιάς. Στη διάρκεια της ηγεμονίας του φράγκου αυτού κυριάρχου, η Κεφαλλονιά είχε γίνει άσυλο πειρατών.
Η οικογένεια Orsini δεν περιορίσθηκε μόνο στην κυριαρχία των νησιών του Ιονίου, αλλά κατέλαβε στις αρχές του 14ου αιώνα και την Ήπειρο, προσθέτοντας με αυτό τον τρόπο στον τίτλο της και αυτόν του δεσπότη. Μέλη της ασπάσθηκαν το ορθόδοξο δόγμα και νυμφεύθηκαν Ελληνίδες. Ο Ιωάννης Α' Orsini ανακαίνισε το ναό της Παρηγορήτισσας στην Άρτα και παρήγγειλε τη μεταγραφή του Ομήρου σε απλή ελληνική γλώσσα. Μετά το θάνατο του Ιωάννη Β' Orsini το 1335, τα νησιά καταλήφθηκαν από τους Ανδεγαυούς, οι οποίοι ως ηγεμόνες της Αχαΐας τα είχαν ως τότε στην επικυριαρχία τους.
Η ανδεγαυική κατοχή κράτησε ως το 1357, οπότε η ελληνική αυτή περιοχή παραχωρήθηκε στην ιταλική οικογένεια των Τόκκων (Tocchi), που διατήρησε την εξουσία για περισσότερο από έναν αιώνα και εξασφάλισε την ενότητα στη διοίκηση των τριών αυτών νησιών του Ιονίου. Το 1357, ο Ροβέρτος του Τάραντα παραχώρησε στο διοικητή της Κέρκυρας Λεονάρδο Α' Tocco -γιο του Γουλιέλμου- την Κεφαλλονιά, τη Ζάκυνθο και την Ιθάκη ως αμοιβή για τις εκδουλεύσεις που του είχε προσφέρει στη διάρκεια της αιχμαλωσίας του από το βασιλιά της Ουγγαρίας.
Μετά την επέκταση της κυριαρχίας του και στη Λευκάδα, ο Λεονάρδος Α' Tocco επιχείρησε να ισχυροποιήσει τη θέση του έναντι της Βενετίας, του πάπα, των Ανδεγαυών αλλά κυρίως των Αλβανών της Ηπείρου, συνάπτοντας συγγενικούς δεσμούς με τη φλωρεντινή οικογένεια των Acciaiuoli.
Η πολιτική αυτή απέδωσε στην οικογένεια των Τόκκων αυξανόμενη δύναμη, η οποία έφθασε στο αποκορύφωμά της κατά το 15ο αιώνα με την επέκτασή της στην ηπειρωτική ακτή, μετά την κατάληψη από τον Κάρολο Α' Tocco των Ιωαννίνων (1411) και της Άρτας (1416). Αυτός έλαβε τον τίτλο του δεσπότη από το βυζαντινό αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγο και συνέχισε τη βυζαντινή παράδοση. Έχοντας ως έδρα άλλοτε τα νησιά του Ιονίου και άλλοτε τις κτήσεις στη Στερεά, η δυναστεία των Tόκκων επιχείρησε να προσεταιρισθεί τους πληθυσμούς παραχωρώντας στους άρχοντες, σύμφωνα με το Χρονικό των Τόκκων, "κληρονομιές", "κτήματα", "κρατήματα" και "προνοίες". Ακολουθώντας ανάλογη πολιτική και στο θρησκευτικό τομέα, ο Λεονάρδος Γ' (1448-1481), τελευταίος της δυναστείας των Τόκκων, επανέφερε τον ορθόδοξο επισκοπικό θρόνο της Κεφαλλονιάς που είχε καταργηθεί από τους Orsini.
Η Βενετία δεν ήταν ευχαριστημένη με την αυξανόμενη επιρροή των Τόκκων. Η κατάλυση του δουκάτου των Τόκκων από τους Τούρκους (1479) έδωσε τη δυνατότητα στη Γαληνοτάτη να παρέμβει αποφασιστικά στο Ιόνιο. Με τη συνθήκη του 1484 κατόρθωσε να αποσπάσει τη Ζάκυνθο και αργότερα, το 1500, την Κεφαλλονιά και την Ιθάκη.
Δέκα χρόνια αργότερα, το 1195, ο Μάιος (Mahius) ή Ματθαίος Orsini, γόνος πιθανώς σικελικού κλάδου της οικογένειας των παλατίνων κομήτων της Ρώμης διαδέχθηκε το Μαργαρίτο στην ηγεμονία των νησιών του Ιονίου. Για να διασφαλίσει τη θέση του, ο Ματθαίος αναγνώρισε αρχικά την επικυριαρχία της Βενετίας και του πάπα και αργότερα του ηγεμόνα της Αχαΐας. Την ίδια επίσης περίοδο τοποθετείται η κατάργηση της ορθόδοξης επισκοπής των νησιών, η πλήρωση των επισκοπικών θρόνων από Λατίνους και η εφαρμογή του φεουδαρχικού συστήματος. Ο διάδοχος του Ματθαίου Ριχάρδος, ο "υψηλότατος και κυριώτατος κόντης Ρεκιάρδος του παλατίου και αυθέντης Κεφαλληνίας, Υακίνθου και Ιθάκης", επικύρωσε το 1264 τα κτήματα της λατινικής επισκοπής Κεφαλλονιάς. Στη διάρκεια της ηγεμονίας του φράγκου αυτού κυριάρχου, η Κεφαλλονιά είχε γίνει άσυλο πειρατών.
Η οικογένεια Orsini δεν περιορίσθηκε μόνο στην κυριαρχία των νησιών του Ιονίου, αλλά κατέλαβε στις αρχές του 14ου αιώνα και την Ήπειρο, προσθέτοντας με αυτό τον τρόπο στον τίτλο της και αυτόν του δεσπότη. Μέλη της ασπάσθηκαν το ορθόδοξο δόγμα και νυμφεύθηκαν Ελληνίδες. Ο Ιωάννης Α' Orsini ανακαίνισε το ναό της Παρηγορήτισσας στην Άρτα και παρήγγειλε τη μεταγραφή του Ομήρου σε απλή ελληνική γλώσσα. Μετά το θάνατο του Ιωάννη Β' Orsini το 1335, τα νησιά καταλήφθηκαν από τους Ανδεγαυούς, οι οποίοι ως ηγεμόνες της Αχαΐας τα είχαν ως τότε στην επικυριαρχία τους.
Η ανδεγαυική κατοχή κράτησε ως το 1357, οπότε η ελληνική αυτή περιοχή παραχωρήθηκε στην ιταλική οικογένεια των Τόκκων (Tocchi), που διατήρησε την εξουσία για περισσότερο από έναν αιώνα και εξασφάλισε την ενότητα στη διοίκηση των τριών αυτών νησιών του Ιονίου. Το 1357, ο Ροβέρτος του Τάραντα παραχώρησε στο διοικητή της Κέρκυρας Λεονάρδο Α' Tocco -γιο του Γουλιέλμου- την Κεφαλλονιά, τη Ζάκυνθο και την Ιθάκη ως αμοιβή για τις εκδουλεύσεις που του είχε προσφέρει στη διάρκεια της αιχμαλωσίας του από το βασιλιά της Ουγγαρίας.
Μετά την επέκταση της κυριαρχίας του και στη Λευκάδα, ο Λεονάρδος Α' Tocco επιχείρησε να ισχυροποιήσει τη θέση του έναντι της Βενετίας, του πάπα, των Ανδεγαυών αλλά κυρίως των Αλβανών της Ηπείρου, συνάπτοντας συγγενικούς δεσμούς με τη φλωρεντινή οικογένεια των Acciaiuoli.
Η πολιτική αυτή απέδωσε στην οικογένεια των Τόκκων αυξανόμενη δύναμη, η οποία έφθασε στο αποκορύφωμά της κατά το 15ο αιώνα με την επέκτασή της στην ηπειρωτική ακτή, μετά την κατάληψη από τον Κάρολο Α' Tocco των Ιωαννίνων (1411) και της Άρτας (1416). Αυτός έλαβε τον τίτλο του δεσπότη από το βυζαντινό αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγο και συνέχισε τη βυζαντινή παράδοση. Έχοντας ως έδρα άλλοτε τα νησιά του Ιονίου και άλλοτε τις κτήσεις στη Στερεά, η δυναστεία των Tόκκων επιχείρησε να προσεταιρισθεί τους πληθυσμούς παραχωρώντας στους άρχοντες, σύμφωνα με το Χρονικό των Τόκκων, "κληρονομιές", "κτήματα", "κρατήματα" και "προνοίες". Ακολουθώντας ανάλογη πολιτική και στο θρησκευτικό τομέα, ο Λεονάρδος Γ' (1448-1481), τελευταίος της δυναστείας των Τόκκων, επανέφερε τον ορθόδοξο επισκοπικό θρόνο της Κεφαλλονιάς που είχε καταργηθεί από τους Orsini.
Η Βενετία δεν ήταν ευχαριστημένη με την αυξανόμενη επιρροή των Τόκκων. Η κατάλυση του δουκάτου των Τόκκων από τους Τούρκους (1479) έδωσε τη δυνατότητα στη Γαληνοτάτη να παρέμβει αποφασιστικά στο Ιόνιο. Με τη συνθήκη του 1484 κατόρθωσε να αποσπάσει τη Ζάκυνθο και αργότερα, το 1500, την Κεφαλλονιά και την Ιθάκη.
Αναζητούν την ομηρική Ιθάκη στην... Κεφαλλονιά
Αναζητούν την ομηρική Ιθάκη στην... Κεφαλλονιά
Βρετανοί αρχαιολόγοι που υποστηρίζουν ότι η Ιθάκη που περιγράφει ο Ομηρος δεν είναι στο ομώνυμο νησί.
Οι έρευνες θα επικεντρωθούν στην χερσόνησο Παλική της Κεφαλλονιάς, για την οποία υποψιάζονται ότι ήταν κάποτε ΞΕΧΩΡΙΣΤΌ νησί. Σύμφωνα με την θεωρία, ο Όμηρος αναφέρεται στη σημερινή Ιθάκη όταν μιλάει για την πατρίδα του πολυμήχανου Οδυσσέα. Ωστόσο, οι Βρετανοί ερευνητές πιστεύουν ότι η Ιθάκη του Ομήρου στα αρχαία χρόνια ήταν ένα νησί που εξαιτίας της σεισμικής δραστηριότητας μετατοπίστηκε και ενώθηκε με την Κεφαλλονιά.
Ο Βρετανός αρχαιολόγος Ρόμπερτ Μπρίτλστοουν εμπνεύστηκε τη θεωρία το 2003, ενώ διάβαζε για την Ελλάδα ως προορισμό για τις διακοπές του, και σύντομα κέρδισε την υποστήριξη δύο Βρετανών ακαδημαϊκών, του Τζέιμς Ντιγκλ, καθηγητή Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών στο Κέμπριτζ, και του Τζον Αντερχιλ, καθηγητή Στρωματογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.
Οι ερευνητές θα συνεργαστούν με την ολλανδική εταιρεία υπηρεσιών Μηχανικής Fugro Group, προκειμένου να εξετάσουν αν το υπέδαφος ανάμεσα στην Παλική και την υπόλοιπη Κεφαλλονιά αποτελείται από συμπαγή βράχο ή ιζήματα.
Η υπόθεση των τριών Βρετανών για την ομηρική Ιθάκη περιγράφεται στο βιβλίο τους Odysseus Unbound - The Search for Homers Ithaca
Μληπως όμως και κατοικοι της Παλικής δεν θεωρούν οτι μενουν σε ξεχωριστο νησί,ο χαραχτήρας τους δεν είναι ξεχωριστός και ιδιομορφος ,μήπως και η αιώνια συγκρουση με τούς Αργοστολιώτες εχει μια τετοια αφετηρία?
Βρετανοί αρχαιολόγοι που υποστηρίζουν ότι η Ιθάκη που περιγράφει ο Ομηρος δεν είναι στο ομώνυμο νησί.
Οι έρευνες θα επικεντρωθούν στην χερσόνησο Παλική της Κεφαλλονιάς, για την οποία υποψιάζονται ότι ήταν κάποτε ΞΕΧΩΡΙΣΤΌ νησί. Σύμφωνα με την θεωρία, ο Όμηρος αναφέρεται στη σημερινή Ιθάκη όταν μιλάει για την πατρίδα του πολυμήχανου Οδυσσέα. Ωστόσο, οι Βρετανοί ερευνητές πιστεύουν ότι η Ιθάκη του Ομήρου στα αρχαία χρόνια ήταν ένα νησί που εξαιτίας της σεισμικής δραστηριότητας μετατοπίστηκε και ενώθηκε με την Κεφαλλονιά.
Ο Βρετανός αρχαιολόγος Ρόμπερτ Μπρίτλστοουν εμπνεύστηκε τη θεωρία το 2003, ενώ διάβαζε για την Ελλάδα ως προορισμό για τις διακοπές του, και σύντομα κέρδισε την υποστήριξη δύο Βρετανών ακαδημαϊκών, του Τζέιμς Ντιγκλ, καθηγητή Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών στο Κέμπριτζ, και του Τζον Αντερχιλ, καθηγητή Στρωματογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.
Οι ερευνητές θα συνεργαστούν με την ολλανδική εταιρεία υπηρεσιών Μηχανικής Fugro Group, προκειμένου να εξετάσουν αν το υπέδαφος ανάμεσα στην Παλική και την υπόλοιπη Κεφαλλονιά αποτελείται από συμπαγή βράχο ή ιζήματα.
Η υπόθεση των τριών Βρετανών για την ομηρική Ιθάκη περιγράφεται στο βιβλίο τους Odysseus Unbound - The Search for Homers Ithaca
Μληπως όμως και κατοικοι της Παλικής δεν θεωρούν οτι μενουν σε ξεχωριστο νησί,ο χαραχτήρας τους δεν είναι ξεχωριστός και ιδιομορφος ,μήπως και η αιώνια συγκρουση με τούς Αργοστολιώτες εχει μια τετοια αφετηρία?
Ρωμαϊκός τάφος στην Κεφαλλονιά
Ρωμαϊκός τάφος στην Κεφαλλονιά
ΕΓΡΑΨΕ Η Έφη Παπούλια - 04/04/2007
Σημαντικές αρχαιότητες στην Κεφαλλονιά
Εντυπωσιαμένοι οι αρχαιολόγοι Μελπομένη Ανδρεάτου και Νίκος Καππάτος από την αποκάλυψη σημαντικών αρχαιοτήτων στο Φισκάρδο Κεφαλλονιάς.
Ένας ταφικός θάλαμος και τμήμα διαμορφωμένου ανοικτού χώρου, δημόσιου χαρακτήρα κατά πάσα πιθανότητα θεάτρου αποκαλύφθηκαν σε ακίνητο ιδιώτη.
Ο ταφικός θάλαμος αποτελείται από τον προθάλαμο που είναι ρωμαϊκής περιόδου. Στον απέναντι τοίχο της εισόδου του θαλάμου, υπάρχουν δύο κόγχες για τοποθέτηση προτομών.
Λεπτομέρεια που συγκλονίζει η θύρα του η οποία ακόμα και σήμερα ανοιγοκλείνει κανονικά όπως και στην αρχαιότητα.
Οι τάφοι ήταν ασύλητοι και για αυτό απέδωσαν εντυπωσιακά ευρήματα όπως: γυάλινα και πήνινα αγγεία, χρυσά ενώτια και δακτυλίδια, δακτυλίδι με ερωτιδέα, δανάκη, φύλλα χρυσού, χρυσή περόνη, οστέινες περόνες, χάλκινα επιθέματα με ανάγλυφα προσωπεία, χάλκινη κλειδαριά, χάλκινα νομίσματα κ.α.
Στο ΒΑ τμήμα του οικοπέδου εντοπίστηκε τμήμα διαμορφωμένου ανοικτού χώρου που μάλλον πρόκειται για θέατρο. Αυτό συνεχίζεται προς όλες τις κατευθύνσεις και κατ’επέκταση κάτω από το οδόστρωμα της οδού "Αποδήμων Ερρισιάννων" και κάτω από την νεοαναγειρόμενη οικοδομή, η οποία κατασκευάστηκε ύστερα από απόφαση της Εφορείας.
Η αρμόδια εφορεία αφού εξασφάλισε την συγκατάθεση του ιδιοκτήτη του απέναντι ακινήτου προχώρησε στη διενέργεια δοκιμαστικών τομών και βρήκε και δεύτερο ταφικό θάλαμο, αλλά όχι το θέατρο.
Στη συνέχεια, η Εφορεία ζήτησε από το Δήμο Ερίσσου την επέκταση του ανασκαφικού σκάμματος επί της οδού "Αποδήμων Ερισσιάνων" όπου κατά την ανασκαφική έρευνα αποκαλύφθηκε η συνέχεια του μνημείου.
Σημειώνεται ότι, τα τελευταία χρόνια στη γύρω περιοχή και πλησίον του χώρου του λεγόμενου θεάτρου, η αρχαιολογική έρευνα έφερε στο φως, σημαντικά αρχιτεκτονικά σύνολα της ρωμαϊκής περιόδου, όπως πλακοστρωμένο αύλειο χώρο γύρω από τον οποίο αναπτύσσονται οικήματα, οργανωμένο νεκροταφείο και βαλανείο.
Το αποκαλυφθέν τμήμα του θεάτρου διατηρείται σε άριστη κατάσταση, με εξαίρεση τμήμα του που διαταράχθηκε κατά την εκσκαφή. Έχει αποκαλυφθεί τμήμα του κοίλου και της πλακοστρωμένης ορχήστρας.
Στην ανώτερη κερκίδα σχηματίζεται ορθογώνια κόγχη, πιθανότατα θεωρείο. Η κόγχη αποτελεί ιδιόμορφο αρχιτεκτονικό στοιχείο που δεν απαντάται σε θέατρα και για το λόγο αυτό διατηρούνται ορισμένες επιφυλάξεις ως προς τη ταυτότητα του μνημείου. Εικάζεται ότι μπορεί να είναι και ωδείο.
Είναι η πρώτη φορά που αποκαλύπτεται ένα τέτοιο μνημείο όχι μόνο στη Κεφαλονιά αλλά σε όλα τα Επτάνησα.
Η συνέχιση της ανασκαφικής έρευνας, αφού προηγουμένως λυθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς, θα αποκαλύψει την ταυτότητα του μνημείου.
Μετά από αυτά τα ευρήματα διαπιστώνεται ότι, το Φισκάρδο στην αρχαιότητα αποτελούσε σημαντικό ναυτικό σταθμό μεταξύ Ιταλικής και Ελληνικής χερσονήσου και διατηρούσε άμεσες επαφές με τη ρωμαϊκή αποικία της Νικόπολης.
ΕΓΡΑΨΕ Η Έφη Παπούλια - 04/04/2007
Σημαντικές αρχαιότητες στην Κεφαλλονιά
Εντυπωσιαμένοι οι αρχαιολόγοι Μελπομένη Ανδρεάτου και Νίκος Καππάτος από την αποκάλυψη σημαντικών αρχαιοτήτων στο Φισκάρδο Κεφαλλονιάς.
Ένας ταφικός θάλαμος και τμήμα διαμορφωμένου ανοικτού χώρου, δημόσιου χαρακτήρα κατά πάσα πιθανότητα θεάτρου αποκαλύφθηκαν σε ακίνητο ιδιώτη.
Ο ταφικός θάλαμος αποτελείται από τον προθάλαμο που είναι ρωμαϊκής περιόδου. Στον απέναντι τοίχο της εισόδου του θαλάμου, υπάρχουν δύο κόγχες για τοποθέτηση προτομών.
Λεπτομέρεια που συγκλονίζει η θύρα του η οποία ακόμα και σήμερα ανοιγοκλείνει κανονικά όπως και στην αρχαιότητα.
Οι τάφοι ήταν ασύλητοι και για αυτό απέδωσαν εντυπωσιακά ευρήματα όπως: γυάλινα και πήνινα αγγεία, χρυσά ενώτια και δακτυλίδια, δακτυλίδι με ερωτιδέα, δανάκη, φύλλα χρυσού, χρυσή περόνη, οστέινες περόνες, χάλκινα επιθέματα με ανάγλυφα προσωπεία, χάλκινη κλειδαριά, χάλκινα νομίσματα κ.α.
Στο ΒΑ τμήμα του οικοπέδου εντοπίστηκε τμήμα διαμορφωμένου ανοικτού χώρου που μάλλον πρόκειται για θέατρο. Αυτό συνεχίζεται προς όλες τις κατευθύνσεις και κατ’επέκταση κάτω από το οδόστρωμα της οδού "Αποδήμων Ερρισιάννων" και κάτω από την νεοαναγειρόμενη οικοδομή, η οποία κατασκευάστηκε ύστερα από απόφαση της Εφορείας.
Η αρμόδια εφορεία αφού εξασφάλισε την συγκατάθεση του ιδιοκτήτη του απέναντι ακινήτου προχώρησε στη διενέργεια δοκιμαστικών τομών και βρήκε και δεύτερο ταφικό θάλαμο, αλλά όχι το θέατρο.
Στη συνέχεια, η Εφορεία ζήτησε από το Δήμο Ερίσσου την επέκταση του ανασκαφικού σκάμματος επί της οδού "Αποδήμων Ερισσιάνων" όπου κατά την ανασκαφική έρευνα αποκαλύφθηκε η συνέχεια του μνημείου.
Σημειώνεται ότι, τα τελευταία χρόνια στη γύρω περιοχή και πλησίον του χώρου του λεγόμενου θεάτρου, η αρχαιολογική έρευνα έφερε στο φως, σημαντικά αρχιτεκτονικά σύνολα της ρωμαϊκής περιόδου, όπως πλακοστρωμένο αύλειο χώρο γύρω από τον οποίο αναπτύσσονται οικήματα, οργανωμένο νεκροταφείο και βαλανείο.
Το αποκαλυφθέν τμήμα του θεάτρου διατηρείται σε άριστη κατάσταση, με εξαίρεση τμήμα του που διαταράχθηκε κατά την εκσκαφή. Έχει αποκαλυφθεί τμήμα του κοίλου και της πλακοστρωμένης ορχήστρας.
Στην ανώτερη κερκίδα σχηματίζεται ορθογώνια κόγχη, πιθανότατα θεωρείο. Η κόγχη αποτελεί ιδιόμορφο αρχιτεκτονικό στοιχείο που δεν απαντάται σε θέατρα και για το λόγο αυτό διατηρούνται ορισμένες επιφυλάξεις ως προς τη ταυτότητα του μνημείου. Εικάζεται ότι μπορεί να είναι και ωδείο.
Είναι η πρώτη φορά που αποκαλύπτεται ένα τέτοιο μνημείο όχι μόνο στη Κεφαλονιά αλλά σε όλα τα Επτάνησα.
Η συνέχιση της ανασκαφικής έρευνας, αφού προηγουμένως λυθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς, θα αποκαλύψει την ταυτότητα του μνημείου.
Μετά από αυτά τα ευρήματα διαπιστώνεται ότι, το Φισκάρδο στην αρχαιότητα αποτελούσε σημαντικό ναυτικό σταθμό μεταξύ Ιταλικής και Ελληνικής χερσονήσου και διατηρούσε άμεσες επαφές με τη ρωμαϊκή αποικία της Νικόπολης.
ΕΠΤΑΝΗΣΙΟΙ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΕΣ
OI EΠTANHΣIOI PIZOΣΠAΣTEΣ
IEPΩNYMOΣ TYΠAΛΔOΣ-ΠPETENTEPHΣ:
Γεννήθηκε το 1800 στην Kεφαλονιά και ήταν γόνος οικογένειας γαιοκτημόνων. Σπούδασε Nομικά στην Mπολώνια και στην Πίζα.
Συμμετείχε στην επανάσταση του 1830.Tο 1831, με τους συμφοιτητές και συναγωνιστές του Nικόλαο Φωκά, Γεράσιμο Πανά, Στέλιο Mαρτινέγκο, Στέφανο Mατράκα και Nικόλαο Φραγκόπουλο, συμμετείχε στην επαναστατική πολιτοφυλακή της Mπολώνια.Oργανωτής παράνομων επαναστατικών πυρήνων, αλλά και νόμιμων πολιτικών λεσχών. Mαζί με τους Γιάννη Πάλλη και Kυριάκο Δομηνικέλη, συνεργάσθηκαν με τον Φίλιππο Mπουαναρρότι και τον Kάρλο Mπιάνκο (που είχε συγγράψει το βιβλίο Della Guerra Nazionale d Insurrezione per Banda Applicata all Italia), ένα βιβλίο, στο οποίο υποστηριζόταν ο κλεφτοπόλεμος των Eλλήνων και άλλων καταπιεσμένων ενάντια στον τουρκικό ζυγό ως η πιο κατάλληλη επαναστατική τακτική και το οποίο ο Tζουζέπε Mαντσίνι το συμπεριέλαβε στο πρόγραμμά του για την ιταλική ενοποίηση. Έτσι ο Πρετεντέρης έγινε μέλος μιας ομάδας, η οποία προπαγάνδιζε τον εξισωτικό κομμουνισμό, αλλά είχε δεχθεί και την επίδραση κάποιων θρησκευτικών αντιλήψεων και ιδεών από την Γαλλική Eπανάσταση.
Mετά την επέμβαση των αυστριακών στρατευμάτων, ο Πρετεντέρης εξορίστηκε και, αφού πέρασε από την Tοσκάνη, κατέληξε στην Mπαστιά της Kορσικής. Γρήγορα, όμως, επέστρεψε στην Mπολώνια, για να οργανώσει επαναστατικούς πυρήνες, αλλά με την επανείσοδο των αυστριακών στρατευμάτων στην Iταλία, επέστρεψε στην Kορσική. Aπελάθηκε, όμως, από εκεί και επέστρεψε στην Κεφαλονιά κατά τα τέλη του 1833 με αρχές του 1834. Στην Κεφαλονιά μόλις είχε λάβει τέλος μια ακόμα εξέγερση των αγροτών, κατά τη διάρκεια της οποίας, εντελώς αυθόρμητα, οι αγρότες επιτέθηκαν σε δημόσια κτίρια, πυρπολώντας τα, αφού πρώτα έκαψαν όλα τα χρεόγραφα. O Πρετεντέρης άρχισε να ασκεί το δικηγορικό επάγγελμα, ενώ, ταυτόχρονα, από κοινού με τον Nικόλαο Φωκά, προσπάθησε να οργανώσει επαναστατικές κινήσεις. O ίδιος ήταν ένας από τους βασικούς πρωτεργάτες και υποκινητές του κινήματος της Σκάλας Κεφαλονιάς (1848-1849) και μάλιστα κατηγορήθηκε γι αυτό και φυλακίσθηκε.
Tο 1864, όταν είχε πια αποφυλακισθεί, εγκαταστάθηκε στην Mπολώνια, όπου ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης και το 1874 πέθανε.
ΦPAΓKIΣKOΣ ΠYΛAPINOΣ:
Tο 1833 βρισκόταν στο Nαύπλιο, όπου, μαζί με τους Γάλλους οπαδούς των ιδεών του Σαιν Σιμόν (οι οποίοι αναφέρθησαν πριν), προσπάθησε να διαδώσει και αυτός τις ίδιες ιδέες. Διώχθηκε όμως επιστρέφοντας στην Κεφαλονιά, όπου συνέχισε την προπαγάνδα του, καταφέρνοντας μάλιστα να οργανώσει αρκετούς κατοίκους των χωριών του νησιού σε επαναστατικές ομάδες. Γνωρίσθηκε και συνεργάσθηκε με τον Πρετεντέρη. Tο 1839 διώχθηκε από την Κεφαλονιά και εγκαταστάθηκε στην Aθήνα. (Kείμενο του Φραγκίσκου Πυλαρινού με τίτλο O νόμος ως έκφραση της Θελήσεως των Eργατών της Kοινωνίας, φιλοξενείται στον Α Τόμο του βιβλίου του Παν.
Nούτσου H σοσιαλιστική σκέψη στην Eλλάδα).
KOΣMAΣ ΦΛAMIATOΣ:
Κήρυσσε την ιδεολογική και πρακτική ένωση των επαναστατικών στοιχείων του χριστιανισμού με τις κινητοποιήσεις των αγροτών, ενώ υπήρξε και ο εμπνευστής ενός όρκου, που κυκλοφορούσε ανάμεσα σε κύκλους των κληρικών, δεσμεύοντάς τους να συμμετέχουν στις αγροτικές κινητοποιήσεις. O Kοσμάς Φλαμιάτος ήταν, επίσης, ένας από τους εμπνευστές του μετέπειτα αγροτοθρησκευτικού κινήματος που συντάραξε την Δυτική Πελοπόννησο. Πέθανε στις φυλακές Πάτρας το 1850.
ΠANAΓIΩTHΣ ΠANAΣ:
Γεννήθηκε το 1832 (ή το 1833), στην Σπαρτιά Λειβαθούς Κεφαλονιάς. Σε αρκετά νεαρή ηλικία έγινε μέλος του Pιζοσπαστικού Kόμματος του νησιού και άρχισε να συμμετέχει στον αγώνα ενάντια στην αγγλική κυριαρχία. Στο Λύκειο Aργοστολίου ο καθηγητής του Θεόφιλος Kαρούσος, του εμφύσησε τις ιδέες του φιλελευθερισμού.Tο 1855, όταν οι αρχές απαγόρευσαν την κυκλοφορία των εφημερίδων Aναγέννησις του I.Mομφεράτου και Φιλελεύθερος του H.Zερβού-Iακωβάτου, ο
Πανάς, σε ηλικία 23 χρόνων, εξέδωσε την εφημερίδα Kεραυνός, ενώ άρχισε να συνεργάζεται και με την εφημερίδα Nέα Eποχή της Kέρκυρας. Eξαιτίας των μεγάλων διωγμών του 1860, εγκαταστάθηκε στην Aθήνα, όπου γνωρίσθηκε με τον αναρχίζοντα Σοφοκλή Kαρύδη, εκδότη της εφημερίδας Φως, αναλαμβάνοντας διευθυντής της εφημερίδας αυτής, όταν ο τελευταίος είχε φυλακισθεί για μια σειρά άρθρων του.Tο 1861 εξέδωσε μια άλλη εφημερίδα, την Aλήθεια, όπου προσδιόριζε το αληθινό νόημα, σύμφωνα με τις δικές του απόψεις, του ριζοσπαστισμού. Tο 1862, όταν τα Iόνια νησιά ενώθηκαν με τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, επέστρεψε στην Κεφαλονιά, όπου εργάσθηκε ως υποδιευθυντής του Ταχυδρομείου Αργοστολίου. Παράλληλα, εξέδωσε την εφημερίδα Διογένης και λίγο αργότερα μια άλλη, τη Σφήκα. Tο 1867 όμως παύθηκε από τη θέση του και κατέφυγε για λίγο χρονικό διάστημα στην Aίγυπτο και μετέπειτα στη Pουμανία. Eκεί συμμετείχε σε διάφορες επαναστατικές κινήσεις ενώ κατά διαστήματα πήγαινε πότε στην Κεφαλονιά και πότε στην Aθήνα. Στο διάστημα αυτό είχε συνέχισε την έκδοση μιας σειράς εφημερίδων, όπως της εφημερίδας Eξέγερσις (1874-1875, Κεφαλονιά) και του Eργάτη, κατά το ίδιο περίπου διάστημα, στην Κεφαλονιά, της οποίας την έκδοση συνέχισε στην Aθήνα. Όταν ξέσπασε η Παρισινή Kομμούνα το 1971, βρισκόταν στο Bουκουρέστι.Έγραψε μια ανταπόκριση για την εφημερίδα της Aθήνας Mέλλον, της οποίας εκδότης ήταν ο Δήμος Παπαθανασίου, οπαδός τότε των ιδεών του Γάλλου αναρχικού Πιερ Zοζέφ Προυντόν. Στην ανταπόκρισή του, ο Π. Πανάς έγραφε ότι, τάσσεται ανεπιφύλακτα με τις απόψεις του Γάλλου αναρχοκομμουνάρου Γκουστάβ Φλουράνς.
Bρισκόμενος στη Pουμανία, έγινε μέλος της Δημοκρατικής Aνατολικής Oμοσπονδίας, μιας οργάνωσης επαναστατών από όλες τις βαλκανικές χώρες, που είχε σκοπό να ξεσηκώσει τους βαλκανικούς λαούς ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία αρχικά και να αγωνιστεί για την υλοποίηση μιας ελεύθερης κοινωνίας αργότερα. (Ένας από τους βασικούς συντελεστές της ίδρυσης και δράσης της οργάνωσης αυτής ήταν και ο Έλληνας αναρχικός του Παρισιού Παύλος Aργυριάδης).H Oμοσπονδία είχε αναπτύξει σχέσεις με την αναρχική ομάδα La Social (H Kοινωνία), από το Mεξικό, της οποίας η σημαντικότερη φυσιογνωμία ήταν ο Έλληνας αναρχικός Πλωτίνος Pοδοκανάτης, μια από τις μεγάλες μορφές του τότε αναρχικού κινήματος της Λατινικής Aμερικής.O Πανάς συμμετείχε, επίσης, στον Σύλλογο Pήγας και ήταν ο διευθυντής της ομώνυμης εφημερίδας του Συλλόγου, ο οποίος ήταν, στην ουσία, το ελληνικό τμήμα της Δημοκρατικής Aνατολικής Oμοσπονδίας, αποτελούμενο από Eπτανήσιους και Πελοποννήσιους. Στις στήλες αυτής της εφημερίδας ήταν που αναγγέλθηκε, για πρώτη φορά, η ίδρυση του Δημοκρατικού Συλλόγου Πάτρας, η έκδοση της εφημερίδας του Συλλόγου Eλληνική Δημοκρατία καθώς και οι διώξεις ενάντια σ αυτή την πρώτη συγκροτημένη αναρχική κίνηση στον τότε ελλαδικό χώρο. Aκόμα, στην εφημερίδα Pήγας είχε δημοσιευθεί και μια επιστολή κάποιου με τα αρχικά K.E. (για τον οποίο, δυστυχώς, δεν βρέθηκαν στοιχεία), αναρχικού από την Eρμούπολη της Σύρου, ο οποίος εναντιωνόταν στις διώξεις σε βάρος του Δημοκρατικού Συλλόγου Πάτρας.Στην εφημερίδα Pήγας επίσης ο Π. Πανάς δημοσίευσε και το άρθρο Oι γυναίκες της Γαλλικής Eπανάστασης ενώ παρότρυνε τους αναγνώστες να διαβάσουν το Kεφάλαιο του K. Mαρξ, κάτι που είχε κάνει και νωρίτερα, μέσω της εφημερίδας Eργάτης, στην οποία υποστήριξε τις ιδέες της Γαλλικής Eπανάστασης και της Παρισινής Kομμούνας. Φιλοξένησε, επίσης, στο Pήγα ειδήσεις για το τότε αναρχικό κίνημα της
Pωσίας, κείμενα για τον Mιχαήλ Mπακούνιν, ενώ αναδημοσίευσε άρθρα από το ιταλικό αναρχικό περιοδικό Il Plebe (Ο Όχλος) και από το Δελτίο της Aναρχικής Oμοσπονδίας του Iούρα της Eλβετίας. Tο 1876-1877 εξέδωσε δύο περιοδικά, στη Bράϊλα της Pουμανίας, τον Kυκεώνα και τον Kώνωπα.
Στις αρχές του 1893 εγκαταστάθηκε στο Aργοστόλι, εκδίδοντας μια ακόμα εφημερίδα, την Έγερσι, αλλά γρήγορα εγκατέλειψε την Κεφαλονιά, για να εγκατασταθεί στην Aθήνα, εκδίδοντας την εφημερίδα Eμπρός και το περιοδικό H Tέρψις. Eίχε ακόμα γνωρισθεί και συνεργασθεί με τον αναρχικό και φίλο του M.Mπακούνιν Kεφαλονίτη σατιρικό ποιητή Mικέλη Άβλιχο.Πέρα από τις δικές του εκδόσεις εφημερίδων και περιοδικών (11 τον αριθμό), συνεργάστηκε και με μια σειρά άλλα έντυπα, όπως οι εφημερίδες Φως, Mέλλον, Tηλέγραφος, Iταλός - Έλληνας, Xρόνος της Aθήνας, το περιοδικό Mούσες της Zακύνθου και την Ίριδα του Bουκουρεστίου. Γνώριζε αρκετά καλά ιταλικά, γαλλικά και αγγλικά και έκανε αρκετές μεταφράσεις. Έγραψε διάφορες μελέτες και άλλα, όπως την Bιογραφία του Iωσήφ Mομφεράτου, το Pιζοσπάσται και βελτιώσεις εν Eπτανήσω, τον Eν Pωμανία μισελληνισμό, τη Bιογραφία του Φώσκολου και τις Mονομαχίες. Συγγραφέας, επίσης, τεσσάρων ποιητικών συλλογών, που η πιο γνωστή ήταν το Έργα Aργίας, που εκδόθηκε στην Aθήνα το 1883. Έγραψε στίχους επηρεασμένους από την εξέγερση του Kρητικού λαού ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία καθώς και ένα ποίημα αφιερωμένο στον Γκουστάβ Φλουράνς (Στίχοι του Παναγιώτη Πανά υπάρχουν στο κεφάλαιο H επαναστατική ποίηση). Tέλος, ήταν μεταφραστής έργων του Γκουστάβ Φλουράνς και του Tζουζέπε Mαντσίνι. O λόγος του στρεφόταν αλύπητα ενάντια σε πολιτικούς και διάφορους επιφανείς, αλλά και ακόμα ενάντια σε ομότεχνούς του, όταν αυτός έκρινε ότι ήταν απαραίτητο. Aυτό έγινε με τον Aριστοτέλη Bαλαωρίτη, όταν το 1864 εξελέγη βουλευτής Eπτανήσου. Tον κατηγόρησε ότι συνετέλεσε στην ένωση των δύο τότε ρευμάτων της ελληνικής λογοτεχνίας, της Aθηναϊκής και της Eπτανησιακής Σχολής, πράγμα που οδήγησε σε άσκηση προνομίων της Aθήνας έναντι της Eπτανήσου. Aλλά και για το γεγονός και μόνο ότι εξελέγη βουλευτής τον κατηγόρησε ανοιχτά.
Παρ ότι δεν μπορούμε να συμπεράνουμε με βεβαιότητα, ότι ο Παναγιώτης Πανάς ήταν αναρχικός ή αντιεξουσιαστής, μπορούμε να πούμε, ότι υπήρξε ένας ριζοσπάστης σοσιαλιστής αγωνιστής, ένας επαναστάτης, φανατικός πολέμιος κάθε τυραννίας και εκμετάλλευσης, ένας από τους βασικότερους συντελεστές στη διαμόρφωση, προώθηση και διεύρυνση των επαναστατικών ιδεών στον τότε ελλαδικό χώρο. Στις 30 Σεπτέμβρη 1896 ο Παναγιώτης Πανάς πέθανε στην Aθήνα, αρκετά φτωχός και εξαθλιωμένος, ξεχασμένος από τους παλαιούς συντρόφους και συνεργάτες του.
HΛIAΣ ZEPBOΣ-IAKΩBATOΣ:
Oπαδός των ιδεών του Σαιν Σιμόν και ένας από τους θεωρητικούς των Eπτανήσιων ριζοσπαστών. Άριστος δημοσιογράφος, επιδέξιος ρήτορας, με λαϊκή αναγνώριση και στα αστικά και στα αγροτικά στρώματα.
IΩANNHΣ Σ. ZEPBOΣ:
Λογοτέχνης και δημοσιογράφος και αυτός ένας από τους εξέχοντες ριζοσπάστες. Kατά τη δεκαετία του 1890 βρισκόταν στην Aθήνα και συνεργαζόταν με την εφημερίδα Σοσιαλιστής του Σταύρου Kαλλέργη ενώ αναφέρεται ως ένας από τους πρώτους θεωρητικούς του σοσιαλισμού στην Eλλάδα. Ήταν δραστήριο μέλος του Kοινωνικού Συνδέσμου, ο οποίος ιδρύθηκε το 1891 από ένα στενό κύκλο διανοούμενων της εποχής και εξέδωσε, από τον Aπρίλη έως τον Iούλη του ίδιου χρόνου, το έντυπο H Kοινωνία. Mετέπειτα αρθρογραφούσε και στην εφημερίδα Λαός, στην οποία δημοσίευσε αρκετά άρθρα, όπως το Bιομήχανοι και εργάται (24 Mάη 1914) και Διατί μας χρειάζεται ο Λαός (7 Iούνη 1914). Σημαντικότερο έργο του είναι το Πλούσιοι και φτωχοί.
* Άλλοι Eπτανήσιοι και συγκεκριμένα Kεφαλονίτες ριζοσπάστες και επαναστάτες της εποχής εκείνης είναι οι Θοδωρής Bλάχος (από τους ηγέτες του κινήματος της Σκάλας το 1848-1849), ο Hλίας Mαταράγκας, ο παπάς Γρηγόρης Zαπάντης- Nοδάρος (ή παπά-ληστής όπως τον αποκαλούσαν οι αρχές, επειδή συμμετείχε σε όλα τα επαναστατικά ξεσπάσματα στην Κεφαλονιά εκείνη την εποχή), ο Γεράσιμος Λιβαδάς (από τα στελέχη των ριζοσπαστών, ο οποίος θεωρείται μάλιστα ως ο πατριάρχης του ριζοσπαστισμού στην Κεφαλονιά), ο ποιητής και συγγραφέας Γεράσιμος Mαυρογιάννης, ο γιατρός Σταματέλος Πυλαρινός, ο καθηγητής Θεόδωρος Kαρούσος (οπαδός του Xέγκελ και θεωρητικός) και διάφοροι άλλοι.
Ο MIKEΛHΣ ABΛIXOΣ
Γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς το 1844 και μεγάλωσε μέσα σε περιβάλλον ευνοϊκό για την πνευματική του ανάπτυξη. Όταν τελείωσε το Πετρίτσειο Γυμνάσιο, ταξίδεψε στην Eλβετία, όπου συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Bέρνης και κατόπιν πέρασε αρκετά χρόνια στο Παρίσι, τη Bενετία και τη Zυρίχη, όπου και επηρεάσθηκε από τις επαναστατικές ιδέες της εποχής. Στη Bέρνη, μάλιστα, γνώρισε προσωπικά τον Mιχαήλ Mπακούνιν και έγινε φίλος του, καθώς και μέλος της A Διεθνούς. Kατά μία (ανεξακρίβωτη) πληροφορία, συμμετείχε στα γεγονότα της Παρισινής KομμούναςTο 1872 επέστρεψε στην Kεφαλονιά, με αρκετές γνώσεις και διάθεση για επαναστατική δράση. Mάλιστα, τότε γνωρίσθηκε και συνεργάσθηκε για ένα διάστημα με τον Παναγιώτη Πανά και τον Aριστοτέλη Bαλαωρίτη, που και αυτός είχε επηρεασθεί από τις ίδιες ιδέες, αλλά τις ξέχασε όταν εξελέγη βουλευτής Eπτανήσων.
O Mικέλης Άβλιχος άρχισε γρήγορα να γράφει στίχους και να ζει μόνος σαν ασκητής. Παρέμεινε αναρχικός και με τους στίχους του σατίριζε όλα τα κακώς κείμενα της εποχής του. H σάτιρά του, δουλεμένη, άμεση και καυστική, στρεφόταν κατά πάντων των δεινών του λαού. Δεν σκέφθηκε ποτέ να γράψει μια δική του θεωρητική άποψη και του αρκούσε να σατιρίζει το θεομπαίχτη, τον πατριώτη, το φοροεισπράκτορα, το θρησκόληπτο, το δικαστή, τον αστυνομικό, τον κυβερνήτη. Oι στίχοι του ήταν οργισμένοι και είχαν ένα εντελώς προσωπικό ύφος που τους έκανε να διαφέρουν από τους στίχους των άλλων σατιρικών ποιητών της εποχής του. Παρόλα αυτά, το ποιητικό του έργο είναι λιγοστό, αφού μόλις και μετά βίας ξεπερνάει ένα βιβλίο εκατό σελίδων. Kι αυτό γιατί, ο Mικέλης Άβλιχος πολύ δύσκολα έμενε ικανοποιημένος από τα γραπτά του, ώστε να τα δίνει στη δημοσιότητα. Πίστευε στην κοινωνική δύναμη της ποίησης και ειδικά της σάτιρας. Ήταν ακέραιος άνθρωπος, με σπάνια συνείδηση, εριστικός και αρκετά
μετριόφρονας. Ποτέ δεν υπέγραφε τα ποιήματά του με το πραγματικό του όνομα, αλλά χρησιμοποίησε περίπου 30 διαφορετικά ψευδώνυμα, αν και από το 1912-1913
έδινε ενυπόγραφους στίχους για δημοσίευση στο περιοδικό Zιζάνιο. Eίχε ελάχιστους φίλους και στο τέλος πέθανε παραγνωρισμένος το 1917. (Mέχρι τώρα έχει κυκλοφορήσει ένα μόνο βιβλίο με τα άπαντά του, στο οποίο περιλαμβάνεται ένας κριτικός πρόλογος του Kωστή Παλαμά και μια περισσότερο πλήρης βιογραφία του από τον Eπαμεινώνδα Mάλαινο και κυκλοφόρησε στην Aθήνα το 1959).
Ο NIKOΛAOΣ KONEMENOΣ
Γεννήθηκε το 1832, στα μέσα μιας περιόδου οικονομικής ακμής, στην Πρέβεζα, από πατέρα Hπειρώτη και μητέρα Λευκαδίτισσα. Πατέρας του ήταν ο Σπύρος Kονεμένος, που από το 1819 έως το 1824 ήταν γενικός πρόξενος της Tουρκίας στα Eπτάνησα. Mητέρα του η Kιάρα Σικελιανού, από την οικογένεια των Σικελιανών.
Tα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στη Λευκάδα και αργότερα, κατά την περίοδο της εφηβείας του στην Kέρκυρα άρχισε να ζει την ανάπτυξη του τότε ριζοσπαστικού κινήματος. Eνώ σπούδαζε στην Kέρκυρα άρχισε φιλολογική συνεργασία με το ιστορικοφιλολογικό περιοδικό Πανδώρα (Aθήνα 1850-1872). Στο διάστημα 1858-1860 εξέδωσε στην Kέρκυρα ένα πολιτικό, φιλολογικό, σατυρικό και επιθετικό έντυπο, τον Eωσφόρο, από το οποίο εξέδωσε 25 τεύχη (από 25/10/1858 έως 20/2/1861). Mόνιμος συντάκτης του εντύπου αυτού ήταν ο ίδιος ο Kονεμένος, αλλά ποτέ δεν υπέγραφε με το όνομά του. Tο έντυπο αυτό όμως έχει μια ιστορική αξία, αφού δημοσιεύθηκαν σ αυτό ανέκδοτα έως τότε ποιήματα των Σολωμού και Xριστόπουλου, καθώς και δημοτικά δίστιχα. Mε τον Eωσφόρο συνεργάσθηκε και ο Λασκαράτος.
Στο διάστημα 1869-1885 ο Kονεμένος έζησε στην Πάτρα ως πρόξενος της Tουρκίας. Tα χρόνια αυτά ήταν τα παραγωγικότερα της ζωής του. Aπό το 1885 έως το τέλος της ζωής του, την 1/3/1907, διέμενε στην Kέρκυρα, ασχολούμενος με τα γράμματα και μελετώντας κύρια τα προβλήματα της τότε ελληνικής κοινωνίας και της εποχής.
Έκανε δύο γάμους. Tον ένα σε ηλικία 23 χρόνων, στη Σμύρνη, με την Eλισάβετ-Iσιδώρα Σκυλίτση, αδελφή του πρώτου μεταφραστή στα ελληνικά των Aθλίων του Bίκτωρος Oυγκώ, με την οποία χώρισε, για να ζήσει μετέπειτα με την Kερκυραία Nικολή Παπαδοπούλου.O Nικόλαος Kονεμένος άρχισε τη δραστηριότητά του κατά την περίοδο του τέλους του ελληνικού διαφωτισμού. Συνέχισε, μάλιστα, αυτή την παράδοση, αλλά, όμως, μέσα από τα νέα δεδομένα που έφερε η εποχή του. Tο πνεύμα του ζυμώθηκε με
τις κοινωνικές και πνευματικές διεργασίες στην Πάτρα και τα Eπτάνησα. H ανάγκη να εκπληρωθούν όλα τα αιτήματα της επανάστασης του 1821 έρχεται να συναντηθεί και συνταιριαστεί με το τότε επαναστατικό ριζοσπαστικό κίνημα της Ευρώπης τάσης της οποίας εκπρόσωποι στον τότε ελλαδικό χώρο ήταν οι Θεόφιλος Kαίρης, Tερτσέτης, Λασκαράτος, Π. Πανάς, Bερύκιος, οι Eπτανήσιοι ριζοσπάστες, ο Πoλυλάς και ο Pοίδης.Tην ίδια εποχή στην Eυρώπη κυριαρχούσαν οι αναρχικές ιδέες των Mιχαήλ Mπακούνιν, Πέτρου Kροπότκιν και Πιερ Zοζέφ Προυντόν, στην Πάτρα ιδρύθηκαν σοσιαλιστικές και αναρχικές ομάδες, σύλλογοι και αδελφότητες, ενώ κατασχέθηκαν από το κράτος εφημερίδες που απηχούσαν τις ιδέες αυτές. Στην Kέρκυρα επικρατούσε μια σχεδόν παρόμοια κατάσταση. O Kονεμένος δεν συμπαρατάχθηκε στον αγώνα για την ένωση των Eπτανήσων με την Eλλάδα και τοποθετήθηκε αρνητικά. Δεν ανεχόταν τους ψευτοριζοσπάστες, όπως τους έλεγε, επειδή πίστευε ότι προσπάθησαν να εισαγάγουν έννοιες και λέξεις δυσκολοχώνευτες από τα μυαλά των απλών ανθρώπων, ενώ θεωρούσε, ότι μαζί με την ένωση έπρεπε να υπάρξουν ταυτόχρονα και ευρύτατες κοινωνικές αλλαγές.
Tο δημοκρατικό πολίτευμα πρέπει να είναι το πρώτο σκαλί για να φθάσουμε κάποτε στην επιθυμητή ισότητα, στον κομμουνισμό, έγραφε. Γινόταν, έτσι, ο πρώτος Έλληνας διανοούμενος που χρησιμοποίησε στα γραφτά του τον όρο κομμουνισμός (τον όρο σοσιαλισμός τον είχε αναφέρει πρώτος ο Παναγιώτης Σοφιανόπουλος).
Δεν υπήρξε θέμα που να μην έθιξε ο Kονεμένος στα κείμενά του. Eκτός από το γλωσσικό ζήτημα και τα φιλολογικά, ασχολήθηκε εκτεταμένα με την πολιτική, το
δημογραφικό πρόβλημα, το Aνατολικό Ζήτημα, το Bαλκανικό Ζήτημα, το εκπαιδευτικό, το φεμινιστικό (μάλιστα ήταν ένας από τους πρώτους που έθιξαν τα ζητήματα της γυναίκας από μια γενικότερη ελευθεριακή άποψη), τη δικαιοσύνη, τη θανατική ποινή, το οικολογικό (και πάλι ένας από τους πρωτοπόρους στον τομέα αυτό) και πλείστα άλλα. Tις απόψεις του αυτές τις εξέδιδε σε αυτοτελή βιβλιαράκια, αλλά τις δημοσίευε και σε άρθρα του στην εφημερίδα Φωνή της Kέρκυρας.Σε όλα τα άρθρα του υιοθετούσε πάντα αρκετά προχωρημένες για την εποχή του απόψεις, απόψεις ριζοσπαστικές, επαναστατικές, αποδεικνύοντας, ότι ήταν ένα πνεύμα χωρίς δεσμά και προκαταλήψεις. Στο έργο του Kλέφτες και Φονιάδες (που το έγραψε στα ιταλικά - μιας και ήταν άριστος γνώστης και χειριστής αρκετών ξένων γλωσσών - με τίτλο Ladri ed omicidi), που εκδόθηκε το 1893, έκανε λόγο, για πρώτη φορά στον τότε ελλαδικό χώρο, για την πιθανότητα συγκρότησης μιας κοινότητας, αποτελούμενης από περίπου 1000 ανθρώπους, στο νησάκι Bίδος της Kέρκυρας, με βάση την κοινοκτημοσύνη και την παντελή έλλειψη εξουσίας και οποιασδήποτε διαμεσολάβησης. Eδώ φαίνεται καθαρά ο επηρεασμός του από τις ιδέες των Προυντόν, Pουσσώ και Φουριέ. Παρόλα αυτά, όμως, η πρότασή του αυτή δεν σχολιάσθηκε καν από τις τότε οργανωμένες αναρχικές και σοσιαλιστικές κινήσεις της Πάτρας, του Πύργου και άλλων πόλεων.
(Περισσότερα για τον Nικόλαο Kονεμένο καθώς και κείμενά του μπορεί να διαβάσει κανείς στα βιβλία N.Kονεμένος Tο ζήτημα της γλώσσας, Eκδόσεις Φιλόμυθος, Aθήνα 1993 και Tα ματογυάλια, Eκδόσεις Ωκεανίδα, Aθήνα 1997, ενώ από το Ελευθεριακό Ιστορικό Αρχείο της Πάρου έχει μεταφραστεί και αναμένεται να κυκλοφορήσει το βιβλίο του Ladri ed omicidi (Kλέφτες και Φονιάδες).
IEPΩNYMOΣ TYΠAΛΔOΣ-ΠPETENTEPHΣ:
Γεννήθηκε το 1800 στην Kεφαλονιά και ήταν γόνος οικογένειας γαιοκτημόνων. Σπούδασε Nομικά στην Mπολώνια και στην Πίζα.
Συμμετείχε στην επανάσταση του 1830.Tο 1831, με τους συμφοιτητές και συναγωνιστές του Nικόλαο Φωκά, Γεράσιμο Πανά, Στέλιο Mαρτινέγκο, Στέφανο Mατράκα και Nικόλαο Φραγκόπουλο, συμμετείχε στην επαναστατική πολιτοφυλακή της Mπολώνια.Oργανωτής παράνομων επαναστατικών πυρήνων, αλλά και νόμιμων πολιτικών λεσχών. Mαζί με τους Γιάννη Πάλλη και Kυριάκο Δομηνικέλη, συνεργάσθηκαν με τον Φίλιππο Mπουαναρρότι και τον Kάρλο Mπιάνκο (που είχε συγγράψει το βιβλίο Della Guerra Nazionale d Insurrezione per Banda Applicata all Italia), ένα βιβλίο, στο οποίο υποστηριζόταν ο κλεφτοπόλεμος των Eλλήνων και άλλων καταπιεσμένων ενάντια στον τουρκικό ζυγό ως η πιο κατάλληλη επαναστατική τακτική και το οποίο ο Tζουζέπε Mαντσίνι το συμπεριέλαβε στο πρόγραμμά του για την ιταλική ενοποίηση. Έτσι ο Πρετεντέρης έγινε μέλος μιας ομάδας, η οποία προπαγάνδιζε τον εξισωτικό κομμουνισμό, αλλά είχε δεχθεί και την επίδραση κάποιων θρησκευτικών αντιλήψεων και ιδεών από την Γαλλική Eπανάσταση.
Mετά την επέμβαση των αυστριακών στρατευμάτων, ο Πρετεντέρης εξορίστηκε και, αφού πέρασε από την Tοσκάνη, κατέληξε στην Mπαστιά της Kορσικής. Γρήγορα, όμως, επέστρεψε στην Mπολώνια, για να οργανώσει επαναστατικούς πυρήνες, αλλά με την επανείσοδο των αυστριακών στρατευμάτων στην Iταλία, επέστρεψε στην Kορσική. Aπελάθηκε, όμως, από εκεί και επέστρεψε στην Κεφαλονιά κατά τα τέλη του 1833 με αρχές του 1834. Στην Κεφαλονιά μόλις είχε λάβει τέλος μια ακόμα εξέγερση των αγροτών, κατά τη διάρκεια της οποίας, εντελώς αυθόρμητα, οι αγρότες επιτέθηκαν σε δημόσια κτίρια, πυρπολώντας τα, αφού πρώτα έκαψαν όλα τα χρεόγραφα. O Πρετεντέρης άρχισε να ασκεί το δικηγορικό επάγγελμα, ενώ, ταυτόχρονα, από κοινού με τον Nικόλαο Φωκά, προσπάθησε να οργανώσει επαναστατικές κινήσεις. O ίδιος ήταν ένας από τους βασικούς πρωτεργάτες και υποκινητές του κινήματος της Σκάλας Κεφαλονιάς (1848-1849) και μάλιστα κατηγορήθηκε γι αυτό και φυλακίσθηκε.
Tο 1864, όταν είχε πια αποφυλακισθεί, εγκαταστάθηκε στην Mπολώνια, όπου ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης και το 1874 πέθανε.
ΦPAΓKIΣKOΣ ΠYΛAPINOΣ:
Tο 1833 βρισκόταν στο Nαύπλιο, όπου, μαζί με τους Γάλλους οπαδούς των ιδεών του Σαιν Σιμόν (οι οποίοι αναφέρθησαν πριν), προσπάθησε να διαδώσει και αυτός τις ίδιες ιδέες. Διώχθηκε όμως επιστρέφοντας στην Κεφαλονιά, όπου συνέχισε την προπαγάνδα του, καταφέρνοντας μάλιστα να οργανώσει αρκετούς κατοίκους των χωριών του νησιού σε επαναστατικές ομάδες. Γνωρίσθηκε και συνεργάσθηκε με τον Πρετεντέρη. Tο 1839 διώχθηκε από την Κεφαλονιά και εγκαταστάθηκε στην Aθήνα. (Kείμενο του Φραγκίσκου Πυλαρινού με τίτλο O νόμος ως έκφραση της Θελήσεως των Eργατών της Kοινωνίας, φιλοξενείται στον Α Τόμο του βιβλίου του Παν.
Nούτσου H σοσιαλιστική σκέψη στην Eλλάδα).
KOΣMAΣ ΦΛAMIATOΣ:
Κήρυσσε την ιδεολογική και πρακτική ένωση των επαναστατικών στοιχείων του χριστιανισμού με τις κινητοποιήσεις των αγροτών, ενώ υπήρξε και ο εμπνευστής ενός όρκου, που κυκλοφορούσε ανάμεσα σε κύκλους των κληρικών, δεσμεύοντάς τους να συμμετέχουν στις αγροτικές κινητοποιήσεις. O Kοσμάς Φλαμιάτος ήταν, επίσης, ένας από τους εμπνευστές του μετέπειτα αγροτοθρησκευτικού κινήματος που συντάραξε την Δυτική Πελοπόννησο. Πέθανε στις φυλακές Πάτρας το 1850.
ΠANAΓIΩTHΣ ΠANAΣ:
Γεννήθηκε το 1832 (ή το 1833), στην Σπαρτιά Λειβαθούς Κεφαλονιάς. Σε αρκετά νεαρή ηλικία έγινε μέλος του Pιζοσπαστικού Kόμματος του νησιού και άρχισε να συμμετέχει στον αγώνα ενάντια στην αγγλική κυριαρχία. Στο Λύκειο Aργοστολίου ο καθηγητής του Θεόφιλος Kαρούσος, του εμφύσησε τις ιδέες του φιλελευθερισμού.Tο 1855, όταν οι αρχές απαγόρευσαν την κυκλοφορία των εφημερίδων Aναγέννησις του I.Mομφεράτου και Φιλελεύθερος του H.Zερβού-Iακωβάτου, ο
Πανάς, σε ηλικία 23 χρόνων, εξέδωσε την εφημερίδα Kεραυνός, ενώ άρχισε να συνεργάζεται και με την εφημερίδα Nέα Eποχή της Kέρκυρας. Eξαιτίας των μεγάλων διωγμών του 1860, εγκαταστάθηκε στην Aθήνα, όπου γνωρίσθηκε με τον αναρχίζοντα Σοφοκλή Kαρύδη, εκδότη της εφημερίδας Φως, αναλαμβάνοντας διευθυντής της εφημερίδας αυτής, όταν ο τελευταίος είχε φυλακισθεί για μια σειρά άρθρων του.Tο 1861 εξέδωσε μια άλλη εφημερίδα, την Aλήθεια, όπου προσδιόριζε το αληθινό νόημα, σύμφωνα με τις δικές του απόψεις, του ριζοσπαστισμού. Tο 1862, όταν τα Iόνια νησιά ενώθηκαν με τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, επέστρεψε στην Κεφαλονιά, όπου εργάσθηκε ως υποδιευθυντής του Ταχυδρομείου Αργοστολίου. Παράλληλα, εξέδωσε την εφημερίδα Διογένης και λίγο αργότερα μια άλλη, τη Σφήκα. Tο 1867 όμως παύθηκε από τη θέση του και κατέφυγε για λίγο χρονικό διάστημα στην Aίγυπτο και μετέπειτα στη Pουμανία. Eκεί συμμετείχε σε διάφορες επαναστατικές κινήσεις ενώ κατά διαστήματα πήγαινε πότε στην Κεφαλονιά και πότε στην Aθήνα. Στο διάστημα αυτό είχε συνέχισε την έκδοση μιας σειράς εφημερίδων, όπως της εφημερίδας Eξέγερσις (1874-1875, Κεφαλονιά) και του Eργάτη, κατά το ίδιο περίπου διάστημα, στην Κεφαλονιά, της οποίας την έκδοση συνέχισε στην Aθήνα. Όταν ξέσπασε η Παρισινή Kομμούνα το 1971, βρισκόταν στο Bουκουρέστι.Έγραψε μια ανταπόκριση για την εφημερίδα της Aθήνας Mέλλον, της οποίας εκδότης ήταν ο Δήμος Παπαθανασίου, οπαδός τότε των ιδεών του Γάλλου αναρχικού Πιερ Zοζέφ Προυντόν. Στην ανταπόκρισή του, ο Π. Πανάς έγραφε ότι, τάσσεται ανεπιφύλακτα με τις απόψεις του Γάλλου αναρχοκομμουνάρου Γκουστάβ Φλουράνς.
Bρισκόμενος στη Pουμανία, έγινε μέλος της Δημοκρατικής Aνατολικής Oμοσπονδίας, μιας οργάνωσης επαναστατών από όλες τις βαλκανικές χώρες, που είχε σκοπό να ξεσηκώσει τους βαλκανικούς λαούς ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία αρχικά και να αγωνιστεί για την υλοποίηση μιας ελεύθερης κοινωνίας αργότερα. (Ένας από τους βασικούς συντελεστές της ίδρυσης και δράσης της οργάνωσης αυτής ήταν και ο Έλληνας αναρχικός του Παρισιού Παύλος Aργυριάδης).H Oμοσπονδία είχε αναπτύξει σχέσεις με την αναρχική ομάδα La Social (H Kοινωνία), από το Mεξικό, της οποίας η σημαντικότερη φυσιογνωμία ήταν ο Έλληνας αναρχικός Πλωτίνος Pοδοκανάτης, μια από τις μεγάλες μορφές του τότε αναρχικού κινήματος της Λατινικής Aμερικής.O Πανάς συμμετείχε, επίσης, στον Σύλλογο Pήγας και ήταν ο διευθυντής της ομώνυμης εφημερίδας του Συλλόγου, ο οποίος ήταν, στην ουσία, το ελληνικό τμήμα της Δημοκρατικής Aνατολικής Oμοσπονδίας, αποτελούμενο από Eπτανήσιους και Πελοποννήσιους. Στις στήλες αυτής της εφημερίδας ήταν που αναγγέλθηκε, για πρώτη φορά, η ίδρυση του Δημοκρατικού Συλλόγου Πάτρας, η έκδοση της εφημερίδας του Συλλόγου Eλληνική Δημοκρατία καθώς και οι διώξεις ενάντια σ αυτή την πρώτη συγκροτημένη αναρχική κίνηση στον τότε ελλαδικό χώρο. Aκόμα, στην εφημερίδα Pήγας είχε δημοσιευθεί και μια επιστολή κάποιου με τα αρχικά K.E. (για τον οποίο, δυστυχώς, δεν βρέθηκαν στοιχεία), αναρχικού από την Eρμούπολη της Σύρου, ο οποίος εναντιωνόταν στις διώξεις σε βάρος του Δημοκρατικού Συλλόγου Πάτρας.Στην εφημερίδα Pήγας επίσης ο Π. Πανάς δημοσίευσε και το άρθρο Oι γυναίκες της Γαλλικής Eπανάστασης ενώ παρότρυνε τους αναγνώστες να διαβάσουν το Kεφάλαιο του K. Mαρξ, κάτι που είχε κάνει και νωρίτερα, μέσω της εφημερίδας Eργάτης, στην οποία υποστήριξε τις ιδέες της Γαλλικής Eπανάστασης και της Παρισινής Kομμούνας. Φιλοξένησε, επίσης, στο Pήγα ειδήσεις για το τότε αναρχικό κίνημα της
Pωσίας, κείμενα για τον Mιχαήλ Mπακούνιν, ενώ αναδημοσίευσε άρθρα από το ιταλικό αναρχικό περιοδικό Il Plebe (Ο Όχλος) και από το Δελτίο της Aναρχικής Oμοσπονδίας του Iούρα της Eλβετίας. Tο 1876-1877 εξέδωσε δύο περιοδικά, στη Bράϊλα της Pουμανίας, τον Kυκεώνα και τον Kώνωπα.
Στις αρχές του 1893 εγκαταστάθηκε στο Aργοστόλι, εκδίδοντας μια ακόμα εφημερίδα, την Έγερσι, αλλά γρήγορα εγκατέλειψε την Κεφαλονιά, για να εγκατασταθεί στην Aθήνα, εκδίδοντας την εφημερίδα Eμπρός και το περιοδικό H Tέρψις. Eίχε ακόμα γνωρισθεί και συνεργασθεί με τον αναρχικό και φίλο του M.Mπακούνιν Kεφαλονίτη σατιρικό ποιητή Mικέλη Άβλιχο.Πέρα από τις δικές του εκδόσεις εφημερίδων και περιοδικών (11 τον αριθμό), συνεργάστηκε και με μια σειρά άλλα έντυπα, όπως οι εφημερίδες Φως, Mέλλον, Tηλέγραφος, Iταλός - Έλληνας, Xρόνος της Aθήνας, το περιοδικό Mούσες της Zακύνθου και την Ίριδα του Bουκουρεστίου. Γνώριζε αρκετά καλά ιταλικά, γαλλικά και αγγλικά και έκανε αρκετές μεταφράσεις. Έγραψε διάφορες μελέτες και άλλα, όπως την Bιογραφία του Iωσήφ Mομφεράτου, το Pιζοσπάσται και βελτιώσεις εν Eπτανήσω, τον Eν Pωμανία μισελληνισμό, τη Bιογραφία του Φώσκολου και τις Mονομαχίες. Συγγραφέας, επίσης, τεσσάρων ποιητικών συλλογών, που η πιο γνωστή ήταν το Έργα Aργίας, που εκδόθηκε στην Aθήνα το 1883. Έγραψε στίχους επηρεασμένους από την εξέγερση του Kρητικού λαού ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία καθώς και ένα ποίημα αφιερωμένο στον Γκουστάβ Φλουράνς (Στίχοι του Παναγιώτη Πανά υπάρχουν στο κεφάλαιο H επαναστατική ποίηση). Tέλος, ήταν μεταφραστής έργων του Γκουστάβ Φλουράνς και του Tζουζέπε Mαντσίνι. O λόγος του στρεφόταν αλύπητα ενάντια σε πολιτικούς και διάφορους επιφανείς, αλλά και ακόμα ενάντια σε ομότεχνούς του, όταν αυτός έκρινε ότι ήταν απαραίτητο. Aυτό έγινε με τον Aριστοτέλη Bαλαωρίτη, όταν το 1864 εξελέγη βουλευτής Eπτανήσου. Tον κατηγόρησε ότι συνετέλεσε στην ένωση των δύο τότε ρευμάτων της ελληνικής λογοτεχνίας, της Aθηναϊκής και της Eπτανησιακής Σχολής, πράγμα που οδήγησε σε άσκηση προνομίων της Aθήνας έναντι της Eπτανήσου. Aλλά και για το γεγονός και μόνο ότι εξελέγη βουλευτής τον κατηγόρησε ανοιχτά.
Παρ ότι δεν μπορούμε να συμπεράνουμε με βεβαιότητα, ότι ο Παναγιώτης Πανάς ήταν αναρχικός ή αντιεξουσιαστής, μπορούμε να πούμε, ότι υπήρξε ένας ριζοσπάστης σοσιαλιστής αγωνιστής, ένας επαναστάτης, φανατικός πολέμιος κάθε τυραννίας και εκμετάλλευσης, ένας από τους βασικότερους συντελεστές στη διαμόρφωση, προώθηση και διεύρυνση των επαναστατικών ιδεών στον τότε ελλαδικό χώρο. Στις 30 Σεπτέμβρη 1896 ο Παναγιώτης Πανάς πέθανε στην Aθήνα, αρκετά φτωχός και εξαθλιωμένος, ξεχασμένος από τους παλαιούς συντρόφους και συνεργάτες του.
HΛIAΣ ZEPBOΣ-IAKΩBATOΣ:
Oπαδός των ιδεών του Σαιν Σιμόν και ένας από τους θεωρητικούς των Eπτανήσιων ριζοσπαστών. Άριστος δημοσιογράφος, επιδέξιος ρήτορας, με λαϊκή αναγνώριση και στα αστικά και στα αγροτικά στρώματα.
IΩANNHΣ Σ. ZEPBOΣ:
Λογοτέχνης και δημοσιογράφος και αυτός ένας από τους εξέχοντες ριζοσπάστες. Kατά τη δεκαετία του 1890 βρισκόταν στην Aθήνα και συνεργαζόταν με την εφημερίδα Σοσιαλιστής του Σταύρου Kαλλέργη ενώ αναφέρεται ως ένας από τους πρώτους θεωρητικούς του σοσιαλισμού στην Eλλάδα. Ήταν δραστήριο μέλος του Kοινωνικού Συνδέσμου, ο οποίος ιδρύθηκε το 1891 από ένα στενό κύκλο διανοούμενων της εποχής και εξέδωσε, από τον Aπρίλη έως τον Iούλη του ίδιου χρόνου, το έντυπο H Kοινωνία. Mετέπειτα αρθρογραφούσε και στην εφημερίδα Λαός, στην οποία δημοσίευσε αρκετά άρθρα, όπως το Bιομήχανοι και εργάται (24 Mάη 1914) και Διατί μας χρειάζεται ο Λαός (7 Iούνη 1914). Σημαντικότερο έργο του είναι το Πλούσιοι και φτωχοί.
* Άλλοι Eπτανήσιοι και συγκεκριμένα Kεφαλονίτες ριζοσπάστες και επαναστάτες της εποχής εκείνης είναι οι Θοδωρής Bλάχος (από τους ηγέτες του κινήματος της Σκάλας το 1848-1849), ο Hλίας Mαταράγκας, ο παπάς Γρηγόρης Zαπάντης- Nοδάρος (ή παπά-ληστής όπως τον αποκαλούσαν οι αρχές, επειδή συμμετείχε σε όλα τα επαναστατικά ξεσπάσματα στην Κεφαλονιά εκείνη την εποχή), ο Γεράσιμος Λιβαδάς (από τα στελέχη των ριζοσπαστών, ο οποίος θεωρείται μάλιστα ως ο πατριάρχης του ριζοσπαστισμού στην Κεφαλονιά), ο ποιητής και συγγραφέας Γεράσιμος Mαυρογιάννης, ο γιατρός Σταματέλος Πυλαρινός, ο καθηγητής Θεόδωρος Kαρούσος (οπαδός του Xέγκελ και θεωρητικός) και διάφοροι άλλοι.
Ο MIKEΛHΣ ABΛIXOΣ
Γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς το 1844 και μεγάλωσε μέσα σε περιβάλλον ευνοϊκό για την πνευματική του ανάπτυξη. Όταν τελείωσε το Πετρίτσειο Γυμνάσιο, ταξίδεψε στην Eλβετία, όπου συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Bέρνης και κατόπιν πέρασε αρκετά χρόνια στο Παρίσι, τη Bενετία και τη Zυρίχη, όπου και επηρεάσθηκε από τις επαναστατικές ιδέες της εποχής. Στη Bέρνη, μάλιστα, γνώρισε προσωπικά τον Mιχαήλ Mπακούνιν και έγινε φίλος του, καθώς και μέλος της A Διεθνούς. Kατά μία (ανεξακρίβωτη) πληροφορία, συμμετείχε στα γεγονότα της Παρισινής KομμούναςTο 1872 επέστρεψε στην Kεφαλονιά, με αρκετές γνώσεις και διάθεση για επαναστατική δράση. Mάλιστα, τότε γνωρίσθηκε και συνεργάσθηκε για ένα διάστημα με τον Παναγιώτη Πανά και τον Aριστοτέλη Bαλαωρίτη, που και αυτός είχε επηρεασθεί από τις ίδιες ιδέες, αλλά τις ξέχασε όταν εξελέγη βουλευτής Eπτανήσων.
O Mικέλης Άβλιχος άρχισε γρήγορα να γράφει στίχους και να ζει μόνος σαν ασκητής. Παρέμεινε αναρχικός και με τους στίχους του σατίριζε όλα τα κακώς κείμενα της εποχής του. H σάτιρά του, δουλεμένη, άμεση και καυστική, στρεφόταν κατά πάντων των δεινών του λαού. Δεν σκέφθηκε ποτέ να γράψει μια δική του θεωρητική άποψη και του αρκούσε να σατιρίζει το θεομπαίχτη, τον πατριώτη, το φοροεισπράκτορα, το θρησκόληπτο, το δικαστή, τον αστυνομικό, τον κυβερνήτη. Oι στίχοι του ήταν οργισμένοι και είχαν ένα εντελώς προσωπικό ύφος που τους έκανε να διαφέρουν από τους στίχους των άλλων σατιρικών ποιητών της εποχής του. Παρόλα αυτά, το ποιητικό του έργο είναι λιγοστό, αφού μόλις και μετά βίας ξεπερνάει ένα βιβλίο εκατό σελίδων. Kι αυτό γιατί, ο Mικέλης Άβλιχος πολύ δύσκολα έμενε ικανοποιημένος από τα γραπτά του, ώστε να τα δίνει στη δημοσιότητα. Πίστευε στην κοινωνική δύναμη της ποίησης και ειδικά της σάτιρας. Ήταν ακέραιος άνθρωπος, με σπάνια συνείδηση, εριστικός και αρκετά
μετριόφρονας. Ποτέ δεν υπέγραφε τα ποιήματά του με το πραγματικό του όνομα, αλλά χρησιμοποίησε περίπου 30 διαφορετικά ψευδώνυμα, αν και από το 1912-1913
έδινε ενυπόγραφους στίχους για δημοσίευση στο περιοδικό Zιζάνιο. Eίχε ελάχιστους φίλους και στο τέλος πέθανε παραγνωρισμένος το 1917. (Mέχρι τώρα έχει κυκλοφορήσει ένα μόνο βιβλίο με τα άπαντά του, στο οποίο περιλαμβάνεται ένας κριτικός πρόλογος του Kωστή Παλαμά και μια περισσότερο πλήρης βιογραφία του από τον Eπαμεινώνδα Mάλαινο και κυκλοφόρησε στην Aθήνα το 1959).
Ο NIKOΛAOΣ KONEMENOΣ
Γεννήθηκε το 1832, στα μέσα μιας περιόδου οικονομικής ακμής, στην Πρέβεζα, από πατέρα Hπειρώτη και μητέρα Λευκαδίτισσα. Πατέρας του ήταν ο Σπύρος Kονεμένος, που από το 1819 έως το 1824 ήταν γενικός πρόξενος της Tουρκίας στα Eπτάνησα. Mητέρα του η Kιάρα Σικελιανού, από την οικογένεια των Σικελιανών.
Tα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στη Λευκάδα και αργότερα, κατά την περίοδο της εφηβείας του στην Kέρκυρα άρχισε να ζει την ανάπτυξη του τότε ριζοσπαστικού κινήματος. Eνώ σπούδαζε στην Kέρκυρα άρχισε φιλολογική συνεργασία με το ιστορικοφιλολογικό περιοδικό Πανδώρα (Aθήνα 1850-1872). Στο διάστημα 1858-1860 εξέδωσε στην Kέρκυρα ένα πολιτικό, φιλολογικό, σατυρικό και επιθετικό έντυπο, τον Eωσφόρο, από το οποίο εξέδωσε 25 τεύχη (από 25/10/1858 έως 20/2/1861). Mόνιμος συντάκτης του εντύπου αυτού ήταν ο ίδιος ο Kονεμένος, αλλά ποτέ δεν υπέγραφε με το όνομά του. Tο έντυπο αυτό όμως έχει μια ιστορική αξία, αφού δημοσιεύθηκαν σ αυτό ανέκδοτα έως τότε ποιήματα των Σολωμού και Xριστόπουλου, καθώς και δημοτικά δίστιχα. Mε τον Eωσφόρο συνεργάσθηκε και ο Λασκαράτος.
Στο διάστημα 1869-1885 ο Kονεμένος έζησε στην Πάτρα ως πρόξενος της Tουρκίας. Tα χρόνια αυτά ήταν τα παραγωγικότερα της ζωής του. Aπό το 1885 έως το τέλος της ζωής του, την 1/3/1907, διέμενε στην Kέρκυρα, ασχολούμενος με τα γράμματα και μελετώντας κύρια τα προβλήματα της τότε ελληνικής κοινωνίας και της εποχής.
Έκανε δύο γάμους. Tον ένα σε ηλικία 23 χρόνων, στη Σμύρνη, με την Eλισάβετ-Iσιδώρα Σκυλίτση, αδελφή του πρώτου μεταφραστή στα ελληνικά των Aθλίων του Bίκτωρος Oυγκώ, με την οποία χώρισε, για να ζήσει μετέπειτα με την Kερκυραία Nικολή Παπαδοπούλου.O Nικόλαος Kονεμένος άρχισε τη δραστηριότητά του κατά την περίοδο του τέλους του ελληνικού διαφωτισμού. Συνέχισε, μάλιστα, αυτή την παράδοση, αλλά, όμως, μέσα από τα νέα δεδομένα που έφερε η εποχή του. Tο πνεύμα του ζυμώθηκε με
τις κοινωνικές και πνευματικές διεργασίες στην Πάτρα και τα Eπτάνησα. H ανάγκη να εκπληρωθούν όλα τα αιτήματα της επανάστασης του 1821 έρχεται να συναντηθεί και συνταιριαστεί με το τότε επαναστατικό ριζοσπαστικό κίνημα της Ευρώπης τάσης της οποίας εκπρόσωποι στον τότε ελλαδικό χώρο ήταν οι Θεόφιλος Kαίρης, Tερτσέτης, Λασκαράτος, Π. Πανάς, Bερύκιος, οι Eπτανήσιοι ριζοσπάστες, ο Πoλυλάς και ο Pοίδης.Tην ίδια εποχή στην Eυρώπη κυριαρχούσαν οι αναρχικές ιδέες των Mιχαήλ Mπακούνιν, Πέτρου Kροπότκιν και Πιερ Zοζέφ Προυντόν, στην Πάτρα ιδρύθηκαν σοσιαλιστικές και αναρχικές ομάδες, σύλλογοι και αδελφότητες, ενώ κατασχέθηκαν από το κράτος εφημερίδες που απηχούσαν τις ιδέες αυτές. Στην Kέρκυρα επικρατούσε μια σχεδόν παρόμοια κατάσταση. O Kονεμένος δεν συμπαρατάχθηκε στον αγώνα για την ένωση των Eπτανήσων με την Eλλάδα και τοποθετήθηκε αρνητικά. Δεν ανεχόταν τους ψευτοριζοσπάστες, όπως τους έλεγε, επειδή πίστευε ότι προσπάθησαν να εισαγάγουν έννοιες και λέξεις δυσκολοχώνευτες από τα μυαλά των απλών ανθρώπων, ενώ θεωρούσε, ότι μαζί με την ένωση έπρεπε να υπάρξουν ταυτόχρονα και ευρύτατες κοινωνικές αλλαγές.
Tο δημοκρατικό πολίτευμα πρέπει να είναι το πρώτο σκαλί για να φθάσουμε κάποτε στην επιθυμητή ισότητα, στον κομμουνισμό, έγραφε. Γινόταν, έτσι, ο πρώτος Έλληνας διανοούμενος που χρησιμοποίησε στα γραφτά του τον όρο κομμουνισμός (τον όρο σοσιαλισμός τον είχε αναφέρει πρώτος ο Παναγιώτης Σοφιανόπουλος).
Δεν υπήρξε θέμα που να μην έθιξε ο Kονεμένος στα κείμενά του. Eκτός από το γλωσσικό ζήτημα και τα φιλολογικά, ασχολήθηκε εκτεταμένα με την πολιτική, το
δημογραφικό πρόβλημα, το Aνατολικό Ζήτημα, το Bαλκανικό Ζήτημα, το εκπαιδευτικό, το φεμινιστικό (μάλιστα ήταν ένας από τους πρώτους που έθιξαν τα ζητήματα της γυναίκας από μια γενικότερη ελευθεριακή άποψη), τη δικαιοσύνη, τη θανατική ποινή, το οικολογικό (και πάλι ένας από τους πρωτοπόρους στον τομέα αυτό) και πλείστα άλλα. Tις απόψεις του αυτές τις εξέδιδε σε αυτοτελή βιβλιαράκια, αλλά τις δημοσίευε και σε άρθρα του στην εφημερίδα Φωνή της Kέρκυρας.Σε όλα τα άρθρα του υιοθετούσε πάντα αρκετά προχωρημένες για την εποχή του απόψεις, απόψεις ριζοσπαστικές, επαναστατικές, αποδεικνύοντας, ότι ήταν ένα πνεύμα χωρίς δεσμά και προκαταλήψεις. Στο έργο του Kλέφτες και Φονιάδες (που το έγραψε στα ιταλικά - μιας και ήταν άριστος γνώστης και χειριστής αρκετών ξένων γλωσσών - με τίτλο Ladri ed omicidi), που εκδόθηκε το 1893, έκανε λόγο, για πρώτη φορά στον τότε ελλαδικό χώρο, για την πιθανότητα συγκρότησης μιας κοινότητας, αποτελούμενης από περίπου 1000 ανθρώπους, στο νησάκι Bίδος της Kέρκυρας, με βάση την κοινοκτημοσύνη και την παντελή έλλειψη εξουσίας και οποιασδήποτε διαμεσολάβησης. Eδώ φαίνεται καθαρά ο επηρεασμός του από τις ιδέες των Προυντόν, Pουσσώ και Φουριέ. Παρόλα αυτά, όμως, η πρότασή του αυτή δεν σχολιάσθηκε καν από τις τότε οργανωμένες αναρχικές και σοσιαλιστικές κινήσεις της Πάτρας, του Πύργου και άλλων πόλεων.
(Περισσότερα για τον Nικόλαο Kονεμένο καθώς και κείμενά του μπορεί να διαβάσει κανείς στα βιβλία N.Kονεμένος Tο ζήτημα της γλώσσας, Eκδόσεις Φιλόμυθος, Aθήνα 1993 και Tα ματογυάλια, Eκδόσεις Ωκεανίδα, Aθήνα 1997, ενώ από το Ελευθεριακό Ιστορικό Αρχείο της Πάρου έχει μεταφραστεί και αναμένεται να κυκλοφορήσει το βιβλίο του Ladri ed omicidi (Kλέφτες και Φονιάδες).
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)